24:1 Որդեակ իմ, մի՛ նախանձիր ընդ չարս, եւ մի՛ ցանկանայցես կալ ընդ նոսա:
|
24:1 [389] Be not thou envious against evil men, neither desire to be with them:
|
24:2 զի [369]ստութիւն խորհի սիրտ նոցա, եւ [370]ցաւս խօսին շրթունք նոցա:
|
24:2 For their heart studieth destruction, and their lips talk of mischief:
|
24:3 Իմաստութեամբ շինի տուն եւ հանճարով կանգնի:
|
24:3 Through wisdom is an house builded; and by understanding it is established:
|
24:4 եւ խորհրդով լնուն շտեմարանք ամենայն մեծութեամբ պատուականաւ եւ բարեօք:
|
24:4 And by knowledge shall the chambers be filled with all precious and pleasant riches:
|
24:5 [371]Լաւ է իմաստուն քան զհզօր, եւ հանճարեղ` քան զայն որ ունիցի դաստակերտս մեծամեծս:
|
24:5 A wise man [is] strong; yea, a man of knowledge increaseth strength:
|
24:6 Առաջնորդութեամբ մղի պատերազմ, եւ օգնականութեամբ խորհրդական սրտի:
|
24:6 For by wise counsel thou shalt make thy war: and in multitude of counsellors [there is] safety:
|
24:7 Իմաստութիւն եւ խորհուրդ բարեաց ի դրունս իմաստնոց:
|
24:7 Wisdom [is] too high for a fool: he openeth not his mouth in the gate:
|
24:8 Իմաստունք ոչ խոտորին ի բերանոյ Տեառն, այլ խորհին ի ժողովս իւրեանց:
|
24:8 He that deviseth to do evil shall be called a mischievous person:
|
24:9 Անխրատից պատահէ մահ, եւ մեռանի անզգամ ի մեղս:
|
24:9 The thought of foolishness [is] sin: and the scorner [is] an abomination to men:
|
24:10 Պղծութիւն զայր ժանտագործ աղտեղի առնէ յաւուր չարի եւ յաւուր նեղութեան` մինչեւ սատակեսցի:
|
24:10 If thou faint in the day of adversity, thy strength [is] small:
|
24:11 Փրկեա զորս ի մահ տանին, եւ [372]գնեա զմահապարտս, եւ մի՛ խնայեր:
|
24:11 If thou forbear to deliver [them that are] drawn unto death, and [those that are] ready to be slain:
|
24:12 Ապա թէ ասիցես, թէ` Ոչ ճանաչեմ զնա` [373]եւ ոչ նա զիս ճանաչէ, գիտասջիր` զի Տէր զսիրտս ամենեցուն ճանաչէ. եւ որ ստեղծ զշունչ ամենեցուն` նա գիտէ զամենայն``, եւ հատուցանէ իւրաքանչիւր ըստ գործս իւր:
|
24:12 If thou sayest, Behold, we knew it not; doth not he that pondereth the heart consider [it]? and he that keepeth thy soul, doth [not] he know [it]? and shall [not] he render to [every] man according to his works:
|
24:13 Կեր մեղր, որդեակ, զի բարի է, եւ խորիսխ` զի քաղցրասցի կոկորդ քո:
|
24:13 My son, eat thou honey, because [it is] good; and the honeycomb, [which is] sweet to thy taste:
|
24:14 Նոյնպէս եղիցի հանճար իմաստութեան յանձին [374]քում. զի եթէ զայն գտանիցես` եղիցի բարեաւ վախճան քո, եւ լոյս քո մի՛ պակասեսցէ:
|
24:14 So [shall] the knowledge of wisdom [be] unto thy soul: when thou hast found [it], then there shall be a reward, and thy expectation shall not be cut off:
|
24:15 Մի՛ մատուցաներ զամպարիշտն յարօտս արդարոց, եւ մի՛ խաբիր լրութեամբ որովայնի:
|
24:15 Lay not wait, O wicked [man], against the dwelling of the righteous; spoil not his resting place:
|
24:16 Զի եթէ եւթն անգամ անկանիցի արդարն` կանգնեսցի. իսկ ամպարիշտք տկարասցին ի չարիս:
|
24:16 For a just [man] falleth seven times, and riseth up again: but the wicked shall fall into mischief:
|
24:17 Եթէ կործանեսցի թշնամին քո` մի՛ ոտն հարկաներ, եւ ի գայթակղելն նորա մի՛ [375]հպարտանար:
|
24:17 Rejoice not when thine enemy falleth, and let not thine heart be glad when he stumbleth:
|
24:18 Զի մի՛ հայեսցի Տէր, եւ ոչ հաճեսցի ընդ այն, եւ դարձուսցէ զբարկութիւն իւր ի նմանէ:
|
24:18 Lest the LORD see [it], and it displease him, and he turn away his wrath from him:
|
24:19 Մի՛ [376]խնդար ընդ չարագործս, եւ մի՛ նախանձիր ընդ մեղաւորս:
|
24:19 Fret not thyself because of evil [men], neither be thou envious at the wicked:
|
24:20 զի ոչ լինի [377]զաւակ չարաց, եւ ճրագ ամպարշտաց շիջցի:
|
24:20 For there shall be no reward to the evil [man]; the candle of the wicked shall be put out:
|
24:21 Երկի՛ր յԱստուծոյ, որդեակ, եւ ի թագաւորէ, եւ [378]ի միոջէ ի նոցանէ մի՛ ապստամբիցես:
|
24:21 My son, fear thou the LORD and the king: [and] meddle not with them that are given to change:
|
24:22 Զի յանկարծակի պահանջիցեն զամպարիշտս``, եւ զպատուհաս երկոցունց ո՞վ ծանիցէ:
|
24:22 For their calamity shall rise suddenly; and who knoweth the ruin of them both:
|
24:23 Զայս ասեմ ձեզ իմաստնոցդ. [379]խելամուտ լինել իրաւանց մի՛ ամաչէք.`` ակն առնուլ ի դատաստանի չէ բարւոք:
|
24:23 These [things] also [belong] to the wise. [It is] not good to have respect of persons in judgment:
|
24:24 Որ ասէ [380]զամպարիշտն թէ` Արդար է``, անիծեալ ի ժողովրդոց լիցի եւ ատելի յազգաց:
|
24:24 He that saith unto the wicked, Thou [art] righteous; him shall the people curse, nations shall abhor him:
|
24:25 Իսկ որ յանդիմանեն, նոքա լաւք երեւեսցին, եւ ի վերայ նոցա եկեսցէ օրհնութիւն բարեաց:
|
24:25 But to them that rebuke [him] shall be delight, and a good blessing shall come upon them:
|
24:26 [381]Շրթունք սիրեսցեն զպատասխանիս բանից բարեաց. եւ որ պատասխանի տայ բանս դիմադարձութեան, պատրաստէ անձին իւրում բանս հեռանալոյ:
|
24:26 Every man shall kiss [his] lips that giveth a right answer:
|
24:27 Պատրաստեա յելս զգործս քո. եւ պատրաստեա ի դաստակերտս քո, եւ գնա դու զկնի իմ, եւ շինեսցես վերստին`` զտուն քո:
|
24:27 Prepare thy work without, and make it fit for thyself in the field; and afterwards build thine house:
|
24:28 Մի՛ լինիր վկայ սուտ` ընկերի քում, եւ մի՛ [382]լայնիր շրթամբք քովք:
|
24:28 Be not a witness against thy neighbour without cause; and deceive [not] with thy lips:
|
24:29 Մի՛ ասեր թէ` Որպէս նա ընդ իս գնաց, եւ ես ընդ նա գնացից, հատուցից նմա` [383]որպէս եւ զրկեաց զիս:
|
24:29 Say not, I will do so to him as he hath done to me: I will render to the man according to his work:
|
24:30 Իբրեւ անդ մի՛ այր անզգամ, եւ իբրեւ այգի` այր պակասամիտ:
|
24:30 I went by the field of the slothful, and by the vineyard of the man void of understanding:
|
24:31 եւ եթէ թողուս զնա` խոպանանայ եւ մոլախոտէ ամենեւին եւ լքանի, եւ քարինք որմոց նորա յատակին:
|
24:31 And, lo, it was all grown over with thorns, [and] nettles had covered the face thereof, and the stone wall thereof was broken down:
|
24:32 Յետոյ ասիցէ թէ` Զղջացայ ես``, հայեցայ եւ ընտրեցի զխրատ:
|
24:32 Then I saw, [and] considered [it] well: I looked upon [it, and] received instruction:
|
24:33 [384]Մինչեւ յե՞րբ անկեալ դնիս, ով վատ, ե՞րբ ի քնոյ զարթիցես:`` Սակաւիկ ինչ ննջիցես, սակաւիկ ինչ նիրհիցես, [385]սակաւիկ ինչ դադարիցես``, սակաւիկ ինչ ընդգրկիցես զձեռն քո [386]ի վերայ լանջաց քոց:
|
24:33 Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
|
24:34 Եթէ զայդ առնիցես.`` եկեսցէ իբրեւ զկարապետ աղքատութիւն քո, եւ կարօտութիւն քո իբրեւ [387]զարագոտն սուրհանդակ:
|
24:34 So shall thy poverty come [as] one that travelleth; and thy want as an armed man:
|
24:1 [388]Որդի որ զգուշանայ բանից` եղիցի արտաքոյ կորստեան. զի ընդունելով ընկալաւ զնա:
|
|
24:2 Մի՛ ինչ ստութիւն ասասցի ի լեզուէ թագաւորի. եւ ոչ ելցէ խաբէութիւն ի լեզուէ նորա:
|
|
24:3 Սուսեր սուր է լեզու թագաւորի, եւ ոչ մարմնեղէն, եւ որ նմա մատնեսցի` խորտակի:
|
|
24:4 Զի եթէ սրեսցի բարկութիւն նորա` յօդիւք հանդերձ սատակեսցէ զմարդիկ, եւ զոսկերս արանց կերիցէ, եւ այրեսցէ իբրեւ զբոց, եւ իբրեւ զգէշ եղիցի ի բոյնս արծուեաց:
|
|
24:5 Յիմոց բանից երկիր, որդեակ, եւ յորժամ ընկալցիս զնոսա` ապաշաւեսջիր:
|
|