Գրք. Footnotes, Գլ. Esther

Esther:1 Այս գլուխ պակասէ յԵբրայականին:

Esther:2 Ըստ Եբր. Շուշան, որ եւ ասի Սուսէն, Սիսան, Սուսիս, նաեւ Շաւշ:

Esther:3 Այս գլուխ պակասէ յԵբրայականին:

Esther:4 Եբր. յաւուրս Ասուերոսի, ( այս Ասուերոս:

Esther:5 Եբր. յաւուրսն յայնոսիկ իբրեւ նստաւ Ասուերոս յաթոռ թագաւորութեան իւրոյ որ ի Շուշան քաղաքի:

Esther:6 Եբր. կոչունս ամենայն իշխանաց իւրոց եւ ծառայից իւրոց. զօրն Պարսից եւ Մարաց, նախարարք եւ իշխանք գաւառաց էին առաջի նորա:

Esther:4 ի ցուցանել:

Esther:7 Եբր. աւուրքն այնոքիկ, արար արքայ ամենայն ժողովրդեանն որ ի Շուշան քաղաքի, ի մեծամեծաց մինչեւ ցփոքունս, կոչունս աւուրս եւթն, ի գաւթի պարտիզի տանն արքունի:

Esther:6 Վարագոյրք ի սպիտակ եւ ի կապուտակ կերպասէ կախեալ էին լարիւք ի նուրբ բեհեզոյ եւ ի ծիրանւոյ եւ օղակօք արծաթեօք ի սեանց որ ի մարմարիոնէ, եւ ի վերայ յատակի ի պորփիւրէ, ի սպիտակ մարմարիոնէ, յաղաբաստրէ եւ ի սեաւ մարմարիոնէ կային գահոյք ոսկեղէնք եւ արծաթեղէնք:

Esther:7 Եւ էր ըմպել յանօթս ոսկեղէնս, եւ անօթքն էին ազգիազգիք, եւ գինի արքունի բազում որպէս վայել էր արքայի:

Esther:8 Եւ ըմպելն էր ըստ օրինի, ոչ ոք բռնադատէր, քանզի այսպէս հրամայեալ էր արքայ ամենայն պաշտօնէի տան իւրոյ, առնել ըստ կամաց առն իւրաքանչիւր: 8 Եբր. Ասուերոսի:

Esther:9 Եբր. զԱսթինէ տիկին առաջի արքայի թագաւն արքունի:

Esther:10 Եբր. ըստ բանին արքայի որ ի ձեռս ներքինեաց:

Esther:11 Եբր. արքայ ցիմաստունս որ գիտէին զժամանակս. (այսպէս էր սովորութիւն արքայի ընդ ամենեսին որ գիտէին զօրէնս եւ զիրաւունս:

Esther:14 Եւ եւթանեքին իշխանք Մարաց եւ Պարսից` Կարսենա, Սեթար, Ադմաթա, Թարսիս, Մերէս, Մարսենա, Մեմուքան որ էին մօտ առ նա եւ տեսանէին զերեսս արքայի` էին առաջին խորհրդականք թագաւորութեանն:

Esther:15 եթէ` Ո՞րպէս:

Esther:12 Եբր. Մեմուքան:

Esther:13 Եբր. ժողովրդոց որ են յամենայն գաւառս արքայի Ասուերոսի:

Esther:17 զի ելցէ բան տիկնոջն առ ամենայն կանայս` անգոսնել զարս իւրեանց յաչս իւրեանց, եւ ասիցեն. Արքայ Ասուերոս ասաց ածել զԱսթինէ տիկին առաջի իւր, եւ ոչ եկն:

Esther:18 Եւ այսօր խօսեսցին զայս օրինակ տիկնայք Մարաց եւ Պարսից:

Esther:14 Եբր. ելցէ հրաման արքունի յերեսաց նորա, եւ գրեսցի յօրէնս Պարսից եւ Մարաց, եւ մի՛ ջնջեսցի, զի մի՛:

Esther:15 Եբր. քում որ մեծ է յոյժ:

Esther:16 Եբր. Մեմուքան:

Esther:22 Եւ առաքեաց հրովարտակս յամենայն գաւառս արքայի, յիւրաքանչիւր գաւառ ըստ գրոյ իւրում, եւ առ իւրաքանչիւր ժողովուրդ ըստ լեզուի իւրում, զի կացցէ այր իւրաքանչիւր իշխան ի տան իւրում, եւ խօսեսցի զլեզու ժողովրդեան իւրոյ:

Esther:17 Եբր. իբրեւ դադարեաց:

Esther:18 Եբր. յիշեաց զԱսթինէ եւ զոր արարեալ էր նորա, եւ որ ինչ վճռեալ էր զնմանէ:

Esther:19 Եբր. արքունի, ցՈվգա:

Esther:20 Եբր. տացի նոցա որ ինչ պիտոյն է ի մաքրութիւն:

Esther:21 Եբր. ընդ գերիսն զոր ընդ Յեքոնեայ արքայի Յուդայ:

Esther:22 Եբր. Եւ սնուցանէր զԱդասսա, այն ինքն է զԵսթեր, զդուստր հօրեղբօր իւրոյ, զի ոչ գոյին նորա հայր եւ մայր. եւ աղջիկն էր գեղեցիկ երեսօք, եւ բարւոք տեսանելով. եւ ի մեռանել հօր նորա եւ մօր նորա առ զնա Մուրթքէ իւր ի դուստր:

Esther:23 Եբր. հրաման եւ հրովարտակ:

Esther:24 Եբր. զԵսթեր յարքունիս:

Esther:25 Եբր. զպէտս մաքրութեան նորա եւ զռոճիկս:

Esther:26 Եբր. տարաւ զնա յազնուագոյն տեղի կանանոցին:

Esther:27 Եբր. Եւ իբրեւ լինէր ժամանակ մտանելոյ իւրաքանչիւր աղջկան առ արքայ Ասուերոս, յետ կատարելոյ ի նմա երկոտասան ամսոց ըստ սովորութեան կանանց:

Esther:28 Եբր. յորս պիտոյն էին ի մաքրութիւն կանանցն:

Esther:13 եւ ապա մտանէր աղջիկն առ արքայն. եւ զոր ինչ խնդրէրն` տային նմա տանել ընդ իւր ի կանանոցէ անտի յարքունիս թագաւորին:

Esther:14 Ընդ երեկս մտանէր, եւ ցերեկ երթայր անդրէն յերկրորդ կանանոցն ընդ ձեռամբ Ստազգազայ ներքինւոյ արքայի որ էր պահապան հարճիցն. եւ ոչ եւս մտանէր առ արքայ, եթէ ոչ հաճէր ընդ նա արքայ, եւ կոչէր նա յականէ:

Esther:29 Եբր. Աբիքայեղայ, եղբօր հօրն Մուրթքէի, զոր արարեալ էր Մուրթքէ իւր դուստր:

Esther:30 Եբր. Ովգա ներքինին արքայի:

Esther:31 Եբր. ածաւ Եսթեր առ արքայն Ասուերոս յապարանս նորա արքունի, յամսեանն տասներորդի, (որ է Թէբէթ ամիս) յամի եւթներորդի:

Esther:32 Եբր. զթագն արքունի, եւ արար զնա տիկին փոխանակ Ասդինեայ:

Esther:33 Եբր. իշխանաց եւ ծառայից իւրոց, կոչունս Եսթերայ, եւ շնորհեաց հանգիստ գաւառաց, եւ ետ պարգեւս որպէս վայել էր արքայի: _:

Esther:19 Եւ իբրեւ ժողովեցին աղջկունս երկրորդ անգամ, Մուրթքէ նստէր առ դրան թագաւորին:

Esther:34 Եբր. իւրոյ, եւ զազգ իւր:

Esther:35 Եբր. զի Եսթեր առնէր զբանս Մուրթքէի, որպէս յորժամ սնանէրն ընդ նմա: _:

Esther:21 Յաւուրսն յայնոսիկ, իբրեւ նստէր Մուրթքէ առ դրան թագաւորին, Բիգթան եւ Թարէս, երկու ներքինիք արքայի, ի պահապանաց անտի դրանն, զայրացեալ խնդրեցին մխել զձեռս յարքայ Ասուերոս:

Esther:36 Եբր. յանուն Մուրթքէի:

Esther:23 Եւ խնդրեցաւ բանն եւ գտաւ, եւ երկոքին կախեցան զփայտէ, եւ գրեցաւ ի գիրս յիշատակաց առաջի արքայի:

Esther:37 Եբր. Ասուերոս զՀաման զորդի Ամադաթայ Ագագացւոյ:

Esther:38 Եբր. ամենայն ծառայք:

Esther:39 Եբր. Ընդէ՞ր անցանես դու զհրամանաւ արքայի:

Esther:40 Եբր. տեսանել եթէ կացցէ Մուրթքէ ի բանս իւր. զի եցոյց նոցա եթէ:

Esther:41 Եբր. Մուրթքէ ոչ:

Esther:42 Եբր. Եւ դոյզն ինչ թուեցաւ յաչս նորա մխել ձեռս ի Մուրթքէ միայն, զի զգացուցեալ էին նմա զազգն Մուրթքէի, խորհուրդ արար Համան:

Esther:43 Եբր. Ասուերոսի արքայի իցեն, զազգն Մուրթքէի:

Esther:7 Յամսեանն առաջնում, այն է ամիսն Նիսան, յամին երկոտասաներորդի Ասուերոսի արքայի, ետ արկանել Փուր, այսինքն` վիճակ առաջի Համանայ օր յօրէ եւ ամիս յամսոյ մինչեւ ցերկոտասաներորդն, որ է ամիսն Ադար:

Esther:44 Եբր. ասէ Համան ցարքայ Ասուերոս:

Esther:45 Եբր. եւ օրէնք նոցա այլակերպք յամենայն ազգաց:

Esther:46 Եբր. Համանայ որդւոյ Ամադաթայ Ագագացւոյ թշնամւոյն Հրէից:

Esther:47 Եբր. եւ իշխանացն ի գաւառս գաւառս ըստ գրոյ նոցա եւ ամենայն ազգի ըստ լեզուի իւրում յանուն Ասուերոսի արքայի գրեցաւ եւ կնքեցաւ մատանեաւ թագաւորին:

Esther:48 Եբր. արքայի ջնջել սատակել, կորուսանել զամենայն Հրեայս յերիտասարդէ մինչ ցծեր, զմանկունս եւ զկանայս յաւուր միում, յերեքտասաներորդում ամսեանն:

Esther:49 Եբր. Պատճէն հրովարտակին էր տալ հրաման ի գաւառս գաւառս, յայտ արարեալ ամենայն ազգաց կալ պատրաստ յաւուրն յայնմիկ:

Esther:15 Սուրհանդակքն ելին ստիպեալք ի հրամանէ թագաւորին, եւ տուաւ պատուէր ի Շուշան քաղաքի. եւ արքայ եւ Համան բազմեցան յըմպել, այլ խռովեալ էր քաղաքն Շուշան:

Esther:50 Այս գլուխ պակասէ յԵբրայականին:

Esther:51 Եբր. բարձր եւ ի դառն աղաղակէր:

Esther:52 ՅԵբր. պակասէ:

Esther:53 ՅԵբր. պակասէ:

Esther:54 Եբր. հասանէր գիր հրամանի թագաւորին:

Esther:55 Եբր. պահէին պահս եւ:

Esther:56 ՅԵբր. պակասէ:

Esther:57 Եբր. զՀաթաք ի ներքինեաց թագաւորին:

Esther:58 Եբր. իցէ:

Esther:6 Եւ ել Հաթաք առ Մուրթքէ ի հրապարակ անդր քաղաքին որ յանդիման դրան արքունի:

Esther:59 Եբր. զխոստումն արծաթոյն:

Esther:60 Եբր. ի գանձն արքունի:

Esther:61 Եբր. եւ յայտ արասցէ նմա եւ պատուիրեսցէ մտանել առ արքայ, եւ աղաչել զնա եւ խնդրել յերեսաց նորա վասն ժողովրդեան իւրոյ:

Esther:62 Եբր. Հաթաք:

Esther:63 Եբր. ցՀաթաք:

Esther:64 Եբր. Ամենայն ծառայք արքայի եւ:

Esther:65 Եբր. պատմեցին:

Esther:66 Եբր. ասել ցԵսթեր. Մի:

Esther:67 Եբր. զի եթէ լռելով լռեսցես:

Esther:68 ԺԳ, ԺԴ եւ ԺԵ գլուխք պակասեն յԵբրայականին: