Յուդիթ / Judith - 12 |

Text:
< PreviousՅուդիթ - 12 Judith - 12Next >

tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
1–9. Три дня в лагере Олоферна. 10–20. Пир с приглашением Иудифи.
12:112:1: Եւ հրամայեաց տանե՛լ զնա ՚ի տուն գանձին։ Եւ հրամայեա՛ց նմա ռոճիկս յիւրո՛ց խորտկացն, եւ ՚ի գինւոյ անտի զոր ինքն ըմպէր։
1 Հողոփեռնէսը հրամայեց տանել նրան ճաշասենեակ, հրամայեց, որ նա օգտուի իր սեղանի կերակուրներից եւ այնտեղի գինուց, որ ինքն էր խմում:
Եւ հրամայեաց տանե՛լ զնա ՛ի տուն գանձին: Եւ հրամայեա՛ց նմա ռոճիկս յիւրո՛ց խորտկացն, եւ ՛ի գինւոյ անտի զոր ինքն ըմպէր:

12:1: Եւ հրամայեաց տանե՛լ զնա ՚ի տուն գանձին։ Եւ հրամայեա՛ց նմա ռոճիկս յիւրո՛ց խորտկացն, եւ ՚ի գինւոյ անտի զոր ինքն ըմպէր։
1 Հողոփեռնէսը հրամայեց տանել նրան ճաշասենեակ, հրամայեց, որ նա օգտուի իր սեղանի կերակուրներից եւ այնտեղի գինուց, որ ինքն էր խմում:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:112:1 И приказал ввести ее {туда}, где хранились серебряные сосуды его, и велел ей пользоваться пищею от стола его и пить вино его.
12:1 καὶ και and; even ἐκέλευσεν κελευω exhort; command εἰσαγαγεῖν εισαγω lead in; bring in αὐτὴν αυτος he; him οὗ ου.1 where ἐτίθετο τιθημι put; make τὰ ο the ἀργυρώματα αργυρωμα he; him καὶ και and; even συνέταξεν συντασσω coordinate; arrange καταστρῶσαι καταστρωννυμι strew about αὐτῇ αυτος he; him ἀπὸ απο from; away τῶν ο the ὀψοποιημάτων οψοποιημα he; him καὶ και and; even τοῦ ο the οἴνου οινος wine αὐτοῦ αυτος he; him πίνειν πινω drink
12:1. tunc iussit eam introire ubi repositi erant thesauri eius et iussit illic manere eam et constituit quid daretur illi de convivio suoThen he ordered that she should go in where his treasures were laid up, and bade her tarry there, and he appointed what should be given her from his own table.
1. And he commanded to bring her in where his silver vessels were set, and bade that they should prepare for her of his own meats, and that she should drink of his own wine.
Then he commanded to bring her in where his plate was set; and bade that they should prepare for her of his own meats, and that she should drink of his own wine:

12:1 И приказал ввести ее {туда}, где хранились серебряные сосуды его, и велел ей пользоваться пищею от стола его и пить вино его.
12:1
καὶ και and; even
ἐκέλευσεν κελευω exhort; command
εἰσαγαγεῖν εισαγω lead in; bring in
αὐτὴν αυτος he; him
οὗ ου.1 where
ἐτίθετο τιθημι put; make
τὰ ο the
ἀργυρώματα αργυρωμα he; him
καὶ και and; even
συνέταξεν συντασσω coordinate; arrange
καταστρῶσαι καταστρωννυμι strew about
αὐτῇ αυτος he; him
ἀπὸ απο from; away
τῶν ο the
ὀψοποιημάτων οψοποιημα he; him
καὶ και and; even
τοῦ ο the
οἴνου οινος wine
αὐτοῦ αυτος he; him
πίνειν πινω drink
12:1. tunc iussit eam introire ubi repositi erant thesauri eius et iussit illic manere eam et constituit quid daretur illi de convivio suo
Then he ordered that she should go in where his treasures were laid up, and bade her tarry there, and he appointed what should be given her from his own table.
1. And he commanded to bring her in where his silver vessels were set, and bade that they should prepare for her of his own meats, and that she should drink of his own wine.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
1. «Туда, где хранились серебряные сосуды его…», т. е. в столовую комнату, для которой эти сосуды были также богатым украшением.
12:212:2: Եւ ասէ Յուդիթ. Ո՛չ կերայց ես ՚ի դոցանէն, զի մի՛ լինիցին ինձ ՚ի գայթագղութիւն, այլ տացե՛ս ինձ հրաման՝ ուտե՛լ ինձ անտի զոր բերին ինձ ՚ի քաղաքէ անտի[5423]։ [5423] Ոսկան. Զոր բերի ՚ի քաղաքէ։
2 Յուդիթը նրան ասաց. «Ես դրանցից չեմ ուտի, որպէսզի ինձ համար գայթակղութիւն չլինեն, այլ հրամա՛ն տուր ուտել այն, ինչ բերել են այն քաղաքից ինձ համար»:
Եւ ասէ Յուդիթ. Ո՛չ կերայց ես ՛ի դոցանէն, զի մի՛ լինիցին ինձ ՛ի գայթագղութիւն, այլ տացե՛ս ինձ հրաման` ուտե՛լ ինձ անտի զոր բերին ինձ ՛ի քաղաքէ անտի[106]:

12:2: Եւ ասէ Յուդիթ. Ո՛չ կերայց ես ՚ի դոցանէն, զի մի՛ լինիցին ինձ ՚ի գայթագղութիւն, այլ տացե՛ս ինձ հրաման՝ ուտե՛լ ինձ անտի զոր բերին ինձ ՚ի քաղաքէ անտի[5423]։
[5423] Ոսկան. Զոր բերի ՚ի քաղաքէ։
2 Յուդիթը նրան ասաց. «Ես դրանցից չեմ ուտի, որպէսզի ինձ համար գայթակղութիւն չլինեն, այլ հրամա՛ն տուր ուտել այն, ինչ բերել են այն քաղաքից ինձ համար»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:212:2 Но Иудифь сказала: не буду есть этого, чтобы не было соблазна, но пусть подают мне то, что принесено со мною.
12:2 καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak Ιουδιθ ιουδιθ not φάγομαι εσθιω eat; consume ἐξ εκ from; out of αὐτῶν αυτος he; him ἵνα ινα so; that μὴ μη not γένηται γινομαι happen; become σκάνδαλον σκανδαλον snare ἀλλ᾿ αλλα but ἐκ εκ from; out of τῶν ο the ἠκολουθηκότων ακολουθεω follow μοι μοι me χορηγηθήσεται χορηγεω contribute
12:2. cui respondens Iudith dixit nunc non potero manducare ex his quae mihi praecipis tribui ne veniat super me offensio ex his autem quae mihi detuli manducaboAnd Judith answered him and said: Now I cannot eat of these things which thou commandest to be given me, lest sin come upon me: but I will eat of the things which I have brought.
2. And Judith said, I will not eat thereof, lest there be an occasion of stumbling: but provision shall be made for me of the things that are come with me.
And Judith said, I will not eat thereof, lest there be an offence: but provision shall be made for me of the things that I have brought:

12:2 Но Иудифь сказала: не буду есть этого, чтобы не было соблазна, но пусть подают мне то, что принесено со мною.
12:2
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
Ιουδιθ ιουδιθ not
φάγομαι εσθιω eat; consume
ἐξ εκ from; out of
αὐτῶν αυτος he; him
ἵνα ινα so; that
μὴ μη not
γένηται γινομαι happen; become
σκάνδαλον σκανδαλον snare
ἀλλ᾿ αλλα but
ἐκ εκ from; out of
τῶν ο the
ἠκολουθηκότων ακολουθεω follow
μοι μοι me
χορηγηθήσεται χορηγεω contribute
12:2. cui respondens Iudith dixit nunc non potero manducare ex his quae mihi praecipis tribui ne veniat super me offensio ex his autem quae mihi detuli manducabo
And Judith answered him and said: Now I cannot eat of these things which thou commandest to be given me, lest sin come upon me: but I will eat of the things which I have brought.
2. And Judith said, I will not eat thereof, lest there be an occasion of stumbling: but provision shall be made for me of the things that are come with me.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
2. Надлежит отметить здесь мудрую осторожность Иудифи при объяснении причин отказа от пищи Олоферна. Она избегает обнаружить свое нерасположение к пище язычников, как нечистых с точки зрения позднейшего иудея, а переводит центр тяжести на род самой пищи, запрещенной Богом в законе иудейском. Это должно было еще более укреплять доверие к Иудифи, только что объяснявшей свое бегство от иудеев именно ревностью к закону, подвергавшемуся опасности подобного же нарушения вкушением священного, неприкосновенного.
12:312:3: Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Եթէ պակասեսցէ այն՝ ուստի՞ տացուք քեզ նմա՛ն նոցա. զի ո՛չ ոք է ընդ մեզ յազգէդ քումմէ։
3 Հողոփեռնէսը նրան ասաց. «Եթէ այն պակասի, քեզ որտեղի՞ց տանք դրանց նմանը, քանզի քո ազգից ոչ ոք չկայ մեր մէջ»:
Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Եթէ պակասեսցէ այն` ուստի՞ տացուք քեզ նմա՛ն նոցա. զի ո՛չ ոք է ընդ մեզ յազգէդ քումմէ:

12:3: Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Եթէ պակասեսցէ այն՝ ուստի՞ տացուք քեզ նմա՛ն նոցա. զի ո՛չ ոք է ընդ մեզ յազգէդ քումմէ։
3 Հողոփեռնէսը նրան ասաց. «Եթէ այն պակասի, քեզ որտեղի՞ց տանք դրանց նմանը, քանզի քո ազգից ոչ ոք չկայ մեր մէջ»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:312:3 Олоферн сказал ей: а когда истощится то, что с тобою, откуда мы возьмем, чтобы подавать тебе подобное этому? Ибо среди нас нет никого из рода твоего.
12:3 καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak πρὸς προς to; toward αὐτὴν αυτος he; him Ολοφέρνης ολοφερνης and if; unless δὲ δε though; while ἐκλίπῃ εκλειπω leave off; cease τὰ ο the ὄντα ειμι be μετὰ μετα with; amid σοῦ σου of you; your πόθεν ποθεν from where; how can be ἐξοίσομέν εκφερω bring out / forth; carry out σοι σοι you δοῦναι διδωμι give; deposit ὅμοια ομοιος like; similar to αὐτοῖς αυτος he; him οὐ ου not γάρ γαρ for ἐστιν ειμι be μεθ᾿ μετα with; amid ἡμῶν ημων our ἐκ εκ from; out of τοῦ ο the γένους γενος family; class σου σου of you; your
12:3. cui Holofernis ait si defecerint tibi ista quae tecum detulisti quid faciemus tibiAnd Holofernes said to her: If these things which thou hast brought with thee fail thee, what shall we do for thee?
3. And Holofernes said unto her, But if the things that be with thee should fail, whence shall we be able to give thee the like? for there is none of thy race with us.
Then Holofernes said unto her, If thy provision should fail, how should we give thee the like? for there be none with us of thy nation:

12:3 Олоферн сказал ей: а когда истощится то, что с тобою, откуда мы возьмем, чтобы подавать тебе подобное этому? Ибо среди нас нет никого из рода твоего.
12:3
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
πρὸς προς to; toward
αὐτὴν αυτος he; him
Ολοφέρνης ολοφερνης and if; unless
δὲ δε though; while
ἐκλίπῃ εκλειπω leave off; cease
τὰ ο the
ὄντα ειμι be
μετὰ μετα with; amid
σοῦ σου of you; your
πόθεν ποθεν from where; how can be
ἐξοίσομέν εκφερω bring out / forth; carry out
σοι σοι you
δοῦναι διδωμι give; deposit
ὅμοια ομοιος like; similar to
αὐτοῖς αυτος he; him
οὐ ου not
γάρ γαρ for
ἐστιν ειμι be
μεθ᾿ μετα with; amid
ἡμῶν ημων our
ἐκ εκ from; out of
τοῦ ο the
γένους γενος family; class
σου σου of you; your
12:3. cui Holofernis ait si defecerint tibi ista quae tecum detulisti quid faciemus tibi
And Holofernes said to her: If these things which thou hast brought with thee fail thee, what shall we do for thee?
3. And Holofernes said unto her, But if the things that be with thee should fail, whence shall we be able to give thee the like? for there is none of thy race with us.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
3. «Среди нас нет никого из рода твоего», т. е., кто бы мог добыть законную пищу и уметь приготовить ее для Иудифи согласно ее вкусам и убеждениям.
12:412:4: Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Կենդանի՛ է անձն քո տէ՛ր իմ, եթէ ո՛չ ծախէ աղախին քո զկերակուրն որ եկեալն է ընդ իս՝ մինչեւ արասցէ ՚ի ձեռն իմ զոր խօսեցաւն։ Եւ ածի՛ն զնա ծառայքն Հողոփեռնեայ ՚ի խորան անդր. եւ ննջեա՛ց նա անդ մինչեւ ՚ի մէ՛ջ գիշեր։ Եւ յարեաւ Յուդիթ յառաւօտին պահուն[5424]. [5424] Յօրինակին պակասէր. Եւ ննջեաց նա անդ մինչեւ։ Ոմանք. Յառաւօտուն պահու։
4 Յուդիթը նրան ասաց. «Ապրած կենաս, տէ՛ր իմ, քո աղախինը չի վերջացնի այն կերակուրը, որ բերուած է ինձ հետ, մինչեւ որ իմ ձեռքով անեմ այն, ինչի մասին խօսուեց: Հողոփեռնէսի ծառաները նրան տարան վրան: Նա այնտեղ քնեց մինչեւ կէսգիշեր: Առաւօտեան պահին Յուդիթը վեր կացաւ
Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Կենդանի՛ է անձն քո տէ՛ր իմ, եթէ ո՛չ ծախէ աղախին քո զկերակուրն որ եկեալն է ընդ իս` մինչեւ արասցէ ՛ի ձեռն իմ զոր խօսեցաւն: Եւ ածի՛ն զնա ծառայքն Հողոփեռնեայ ՛ի խորան անդր. եւ ննջեա՛ց նա անդ մինչեւ ՛ի մէ՛ջ գիշեր: Եւ յարեաւ Յուդիթ յառաւօտին պահուն[107]:

12:4: Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Կենդանի՛ է անձն քո տէ՛ր իմ, եթէ ո՛չ ծախէ աղախին քո զկերակուրն որ եկեալն է ընդ իս՝ մինչեւ արասցէ ՚ի ձեռն իմ զոր խօսեցաւն։ Եւ ածի՛ն զնա ծառայքն Հողոփեռնեայ ՚ի խորան անդր. եւ ննջեա՛ց նա անդ մինչեւ ՚ի մէ՛ջ գիշեր։ Եւ յարեաւ Յուդիթ յառաւօտին պահուն[5424].
[5424] Յօրինակին պակասէր. Եւ ննջեաց նա անդ մինչեւ։ Ոմանք. Յառաւօտուն պահու։
4 Յուդիթը նրան ասաց. «Ապրած կենաս, տէ՛ր իմ, քո աղախինը չի վերջացնի այն կերակուրը, որ բերուած է ինձ հետ, մինչեւ որ իմ ձեռքով անեմ այն, ինչի մասին խօսուեց: Հողոփեռնէսի ծառաները նրան տարան վրան: Նա այնտեղ քնեց մինչեւ կէսգիշեր: Առաւօտեան պահին Յուդիթը վեր կացաւ
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:412:4 Иудифь отвечала ему: да живет душа твоя, господин мой; раба твоя не издержит того, что со мною, прежде, нежели Господь совершит моею рукою то, что Он определил.
12:4 καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak Ιουδιθ ιουδιθ to; toward αὐτόν αυτος he; him ζῇ ζαω live; alive ἡ ο the ψυχή ψυχη soul σου σου of you; your κύριέ κυριος lord; master μου μου of me; mine ὅτι οτι since; that οὐ ου not δαπανήσει δαπαναω spend ἡ ο the δούλη δουλη subject; maid σου σου of you; your τὰ ο the ὄντα ειμι be μετ᾿ μετα with; amid ἐμοῦ εμου my ἕως εως till; until ἂν αν perhaps; ever ποιήσῃ ποιεω do; make κύριος κυριος lord; master ἐν εν in χειρί χειρ hand μου μου of me; mine ἃ ος who; what ἐβουλεύσατο βουλευω intend; deliberate
12:4. et dixit Iudith vivit anima tua domine meus quoniam non expendet omnia haec ancilla tua donec faciat Deus in manu mea haec quae cogitavi et induxerunt illam servi eius in tabernaculo quo praeceperatAnd Judith said: As thy soul liveth, my lord, thy handmaid shall not spend all these things till God do by my hand that which I have purposed. And his servants brought her into the tent which he had commanded.
4. And Judith said unto him, As thy soul liveth, my lord, thy servant shall not spend those things that be with me, until the Lord work by my hand the things that he hath determined.
Then said Judith unto him As thy soul liveth, my lord, thine handmaid shall not spend those things that I have, before the Lord work by mine hand the things that he hath determined:

12:4 Иудифь отвечала ему: да живет душа твоя, господин мой; раба твоя не издержит того, что со мною, прежде, нежели Господь совершит моею рукою то, что Он определил.
12:4
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
Ιουδιθ ιουδιθ to; toward
αὐτόν αυτος he; him
ζῇ ζαω live; alive
ἡ ο the
ψυχή ψυχη soul
σου σου of you; your
κύριέ κυριος lord; master
μου μου of me; mine
ὅτι οτι since; that
οὐ ου not
δαπανήσει δαπαναω spend
ἡ ο the
δούλη δουλη subject; maid
σου σου of you; your
τὰ ο the
ὄντα ειμι be
μετ᾿ μετα with; amid
ἐμοῦ εμου my
ἕως εως till; until
ἂν αν perhaps; ever
ποιήσῃ ποιεω do; make
κύριος κυριος lord; master
ἐν εν in
χειρί χειρ hand
μου μου of me; mine
ἃ ος who; what
ἐβουλεύσατο βουλευω intend; deliberate
12:4. et dixit Iudith vivit anima tua domine meus quoniam non expendet omnia haec ancilla tua donec faciat Deus in manu mea haec quae cogitavi et induxerunt illam servi eius in tabernaculo quo praeceperat
And Judith said: As thy soul liveth, my lord, thy handmaid shall not spend all these things till God do by my hand that which I have purposed. And his servants brought her into the tent which he had commanded.
4. And Judith said unto him, As thy soul liveth, my lord, thy servant shall not spend those things that be with me, until the Lord work by my hand the things that he hath determined.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
4. «Да живет душа твоя, господин мой!» — особый род клятвы, укрепляющейся на силе пожелания здравия тому, пред кем клянутся и кого желают видеть непременным свидетелем исполнения того, что подтверждается этой клятвой.

«Раба твоя не издержит того, что со мною, прежде, нежели Господь совершит моею рукою то, что Он определил» . Таким искусным двусмысленным выражением Иудифь обозначает самый предмет или содержание клятвы, рассеивающей последние сомнения Олоферна. Замечательна здесь также та уверенность, с какою Иудифь трактует задуманное ею дело, как дело непосредственно руки и определения Божия. Очевидно, так может говорить и действовать только истинная избранница и посланница Божия, как бы ни рассуждать о намерениях ее историка, давшего столь назидательное и увлекательное о ней повествование.
12:512:5: եւ առաքեաց առ Հողոփեռնէս եւ ասէ. Հրամայեսցէ՛ տէր իմ թողուլ զաղախին իւր ելանե՛լ կա՛լ յաղօթս։
5 եւ մարդ ուղարկեց Հողոփեռնէսի մօտ՝ ասելու. «Թող իմ տէրը հրամայի թոյլ տալ իր աղախնին աղօթքի դուրս գալ»:
եւ առաքեաց առ Հողոփեռնէս եւ ասէ. Հրամայեսցէ՛ տէր իմ թողուլ զաղախին իւր ելանե՛լ կա՛լ յաղօթս:

12:5: եւ առաքեաց առ Հողոփեռնէս եւ ասէ. Հրամայեսցէ՛ տէր իմ թողուլ զաղախին իւր ելանե՛լ կա՛լ յաղօթս։
5 եւ մարդ ուղարկեց Հողոփեռնէսի մօտ՝ ասելու. «Թող իմ տէրը հրամայի թոյլ տալ իր աղախնին աղօթքի դուրս գալ»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:512:5 И ввели ее слуги Олоферна в шатер, и спала она до полночи; а пред утреннею стражею встала
12:5 καὶ και and; even ἠγάγοσαν αγω lead; pass αὐτὴν αυτος he; him οἱ ο the θεράποντες θεραπων minister Ολοφέρνου ολοφερνης into; for τὴν ο the σκηνήν σκηνη tent καὶ και and; even ὕπνωσεν υπνοω up to; as far as μεσούσης μεσοω middle τῆς ο the νυκτός νυξ night καὶ και and; even ἀνέστη ανιστημι stand up; resurrect πρὸς προς to; toward τὴν ο the ἑωθινὴν εωθινος prison; watch
12:5. et petiit dum introiret ut daretur ei copia nocte et ante lucem egrediendi foras ad orationem et deprecandi DominumAnd when she was going in, she desired that she might have liberty to go out at night and before day to prayer, and to beseech the Lord.
5. And the servants of Holofernes brought her into the tent, and she slept till midnight, and she rose up toward the morning watch,
Then the servants of Holofernes brought her into the tent, and she slept till midnight, and she arose when it was toward the morning watch:

12:5 И ввели ее слуги Олоферна в шатер, и спала она до полночи; а пред утреннею стражею встала
12:5
καὶ και and; even
ἠγάγοσαν αγω lead; pass
αὐτὴν αυτος he; him
οἱ ο the
θεράποντες θεραπων minister
Ολοφέρνου ολοφερνης into; for
τὴν ο the
σκηνήν σκηνη tent
καὶ και and; even
ὕπνωσεν υπνοω up to; as far as
μεσούσης μεσοω middle
τῆς ο the
νυκτός νυξ night
καὶ και and; even
ἀνέστη ανιστημι stand up; resurrect
πρὸς προς to; toward
τὴν ο the
ἑωθινὴν εωθινος prison; watch
12:5. et petiit dum introiret ut daretur ei copia nocte et ante lucem egrediendi foras ad orationem et deprecandi Dominum
And when she was going in, she desired that she might have liberty to go out at night and before day to prayer, and to beseech the Lord.
5. And the servants of Holofernes brought her into the tent, and she slept till midnight, and she rose up toward the morning watch,
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
5. «Ввели ее слуги Олоферна в шатер» — это был, вероятно совершенно особый, никем не занятый шатер, неподалеку от шатра Олоферна (ср. XIV:17). Последнее подтверждается тем, что телохранители Олоферна были и телохранителями Иудифи (7: ст.).
12:612:6: Եւ հրամայեաց Հողոփեռնէս պահապանացն՝ մի՛ արգելուլ զնա։ Եւ եղեւ նա ՚ի բանակի անդ՝ աւուրս երիս։
6 Հողոփեռնէսը պահապաններին հրամայեց չարգելել նրան: Յուդիթը երեք օր այնտեղ էր՝ բանակում:
Եւ հրամայեաց Հողոփեռնէս պահապանացն` մի՛ արգելուլ զնա: Եւ եղեւ նա ՛ի բանակի անդ` աւուրս երիս:

12:6: Եւ հրամայեաց Հողոփեռնէս պահապանացն՝ մի՛ արգելուլ զնա։ Եւ եղեւ նա ՚ի բանակի անդ՝ աւուրս երիս։
6 Հողոփեռնէսը պահապաններին հրամայեց չարգելել նրան: Յուդիթը երեք օր այնտեղ էր՝ բանակում:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:612:6 и послала сказать Олоферну: да даст господин мой повеление, чтобы рабе твоей дозволили выходить на молитву.
12:6 καὶ και and; even ἀπέστειλεν αποστελλω send off / away πρὸς προς to; toward Ολοφέρνην ολοφερνης tell; declare ἐπιταξάτω επιτασσω order δὴ δη in fact ὁ ο the κύριός κυριος lord; master μου μου of me; mine ἐᾶσαι εαω allow; let τὴν ο the δούλην δουλη subject; maid σου σου of you; your ἐπὶ επι in; on προσευχὴν προσευχη prayer ἐξελθεῖν εξερχομαι come out; go out
12:6. et praecepit cubiculariis suis ut sicut placeret illi exiret et introiret ad orandum Deum suum per triduumAnd he commanded his chamberlains, that she might go out and in, to adore her God as she pleased, for three days.
6. and sent to Holofernes, saying, Let my lord now command that they suffer thy servant to go forth unto prayer.
And sent to Holofernes, saving, Let my lord now command that thine handmaid may go forth unto prayer:

12:6 и послала сказать Олоферну: да даст господин мой повеление, чтобы рабе твоей дозволили выходить на молитву.
12:6
καὶ και and; even
ἀπέστειλεν αποστελλω send off / away
πρὸς προς to; toward
Ολοφέρνην ολοφερνης tell; declare
ἐπιταξάτω επιτασσω order
δὴ δη in fact
ὁ ο the
κύριός κυριος lord; master
μου μου of me; mine
ἐᾶσαι εαω allow; let
τὴν ο the
δούλην δουλη subject; maid
σου σου of you; your
ἐπὶ επι in; on
προσευχὴν προσευχη prayer
ἐξελθεῖν εξερχομαι come out; go out
12:6. et praecepit cubiculariis suis ut sicut placeret illi exiret et introiret ad orandum Deum suum per triduum
And he commanded his chamberlains, that she might go out and in, to adore her God as she pleased, for three days.
6. and sent to Holofernes, saying, Let my lord now command that they suffer thy servant to go forth unto prayer.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
6. «Да даст господин мой повеление, чтобы рабе твоей дозволили выходить на молитву». С этой просьбой Иудифь обращается и ранее к Олоферну XI:17: «пусть раба твоя по ночам выходит на долину молиться Богу», причем указывается важное объяснение и этих выходов, и самих молитв: «Он (Бог) откроет мне, когда они (иудеи) сделают свое преступление» (ср. XI:13–15).

«Рабе твоей», «раба твоя» — суть выражения не только почтительнейшей вежливости, но и действительной зависимости, находящей свою приятность при великодушии и благонамеренности являющегося в отношении к этой рабе «господином».
12:712:7: Եւ ելանէր նա ՚ի գիշերին ՚ի ձո՛րն Բետիղուայ. եւ մկրտէր ՚ի բանակի անդ՝ յաղբեւրս ջուրցն ըստ օրինի Հրէիցն[5425]։ [5425] Յօրինակին պակասէր. Եւ ելանէր նա ՚ի գիշերին։ Ոմանք. Եւ մկրտէր նա ՚ի բանա՛՛։
7 Նա գիշերը դուրս էր գալիս Բետիղուայի ձորը եւ լուացւում էր բանակում աղբիւրի ջրով, ըստ հրեաների սովորութեան:
Եւ ելանէր նա ՛ի գիշերին ՛ի ձո՛րն Բետիղուայ. եւ մկրտէր ՛ի բանակի անդ` յաղբեւրս ջուրցն ըստ օրինի Հրէիցն[108]:

12:7: Եւ ելանէր նա ՚ի գիշերին ՚ի ձո՛րն Բետիղուայ. եւ մկրտէր ՚ի բանակի անդ՝ յաղբեւրս ջուրցն ըստ օրինի Հրէիցն[5425]։
[5425] Յօրինակին պակասէր. Եւ ելանէր նա ՚ի գիշերին։ Ոմանք. Եւ մկրտէր նա ՚ի բանա՛՛։
7 Նա գիշերը դուրս էր գալիս Բետիղուայի ձորը եւ լուացւում էր բանակում աղբիւրի ջրով, ըստ հրեաների սովորութեան:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:712:7 Олоферн приказал своим телохранителям не препятствовать ей. И пробыла она в лагере три дня, а по ночам выходила в долину Ветилуи, омывалась при источнике воды у лагеря.
12:7 καὶ και and; even προσέταξεν προστασσω ordain; order Ολοφέρνης ολοφερνης the σωματοφύλαξιν σωματοφυλαξ not διακωλύειν διακωλυω thoroughly prevent αὐτήν αυτος he; him καὶ και and; even παρέμεινεν παραμενω linger ἐν εν in τῇ ο the παρεμβολῇ παρεμβολη encampment; barracks ἡμέρας ημερα day τρεῖς τρεις three καὶ και and; even ἐξεπορεύετο εκπορευομαι emerge; travel out κατὰ κατα down; by νύκτα νυξ night εἰς εις into; for τὴν ο the φάραγγα φαραγξ gorge Βαιτυλουα βαιτυλουα and; even ἐβαπτίζετο βαπτιζω immerse; baptize ἐν εν in τῇ ο the παρεμβολῇ παρεμβολη encampment; barracks ἐπὶ επι in; on τῆς ο the πηγῆς πηγη well; fountain τοῦ ο the ὕδατος υδωρ water
12:7. et exiebat noctibus in vallem Bethuliae et baptizabat se in fontem aquaeAnd she went out in the nights into the valley of Bethulia, and washed herself in a fountain of water.
7. And Holofernes commanded his guards that they should not stay her: and she abode in the camp three days, and went out every night into the valley of Bethulia, and washed herself at the fountain of water in the camp.
Then Holofernes commanded his guard that they should not stay her: thus she abode in the camp three days, and went out in the night into the valley of Bethulia, and washed herself in a fountain of water by the camp:

12:7 Олоферн приказал своим телохранителям не препятствовать ей. И пробыла она в лагере три дня, а по ночам выходила в долину Ветилуи, омывалась при источнике воды у лагеря.
12:7
καὶ και and; even
προσέταξεν προστασσω ordain; order
Ολοφέρνης ολοφερνης the
σωματοφύλαξιν σωματοφυλαξ not
διακωλύειν διακωλυω thoroughly prevent
αὐτήν αυτος he; him
καὶ και and; even
παρέμεινεν παραμενω linger
ἐν εν in
τῇ ο the
παρεμβολῇ παρεμβολη encampment; barracks
ἡμέρας ημερα day
τρεῖς τρεις three
καὶ και and; even
ἐξεπορεύετο εκπορευομαι emerge; travel out
κατὰ κατα down; by
νύκτα νυξ night
εἰς εις into; for
τὴν ο the
φάραγγα φαραγξ gorge
Βαιτυλουα βαιτυλουα and; even
ἐβαπτίζετο βαπτιζω immerse; baptize
ἐν εν in
τῇ ο the
παρεμβολῇ παρεμβολη encampment; barracks
ἐπὶ επι in; on
τῆς ο the
πηγῆς πηγη well; fountain
τοῦ ο the
ὕδατος υδωρ water
12:7. et exiebat noctibus in vallem Bethuliae et baptizabat se in fontem aquae
And she went out in the nights into the valley of Bethulia, and washed herself in a fountain of water.
7. And Holofernes commanded his guards that they should not stay her: and she abode in the camp three days, and went out every night into the valley of Bethulia, and washed herself at the fountain of water in the camp.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
7. «Омывалась при источнике воды у лагеря» — для очищения от неизбежных прикосновений к язычникам и языческому, нарушавших чистоту иудея, по его воззрениям.
12:812:8: Եւ իբրեւ մկրտէր՝ կայր յաղօթս առ Տէր Աստուած Իսրայէլի զի յաջողեսցէ զճանապարհս նորա, ՚ի փրկութիւն որդւոց ժողովրդեան իւրոյ։
8 Երբ նա լուացւում էր, Իսրայէլի Տէր Աստծուն աղօթում էր, որ յաջողութիւն տայ իր ճանապարհին՝ իր ժողովրդի փրկութեան համար:
Եւ իբրեւ մկրտէր` կայր յաղօթս առ Տէր Աստուած Իսրայէլի զի յաջողեսցէ զճանապարհս նորա, ՛ի փրկութիւն որդւոց ժողովրդեան իւրոյ:

12:8: Եւ իբրեւ մկրտէր՝ կայր յաղօթս առ Տէր Աստուած Իսրայէլի զի յաջողեսցէ զճանապարհս նորա, ՚ի փրկութիւն որդւոց ժողովրդեան իւրոյ։
8 Երբ նա լուացւում էր, Իսրայէլի Տէր Աստծուն աղօթում էր, որ յաջողութիւն տայ իր ճանապարհին՝ իր ժողովրդի փրկութեան համար:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:812:8 И, выходя, молилась Господу, Богу Израилеву, чтоб Он направил путь ее к избавлению сынов Его народа.
12:8 καὶ και and; even ὡς ως.1 as; how ἀνέβη αναβαινω step up; ascend ἐδέετο δεω bind; tie τοῦ ο the κυρίου κυριος lord; master θεοῦ θεος God Ισραηλ ισραηλ.1 Israel κατευθῦναι κατευθυνω straighten out; direct τὴν ο the ὁδὸν οδος way; journey αὐτῆς αυτος he; him εἰς εις into; for ἀνάστημα αναστημα the υἱῶν υιος son τοῦ ο the λαοῦ λαος populace; population αὐτοῦ αυτος he; him
12:8. et ut ascendebat orabat Dominum Deum Israhel ut dirigeret viam eius ad liberationem populi suiAnd as she came up, she prayed to the Lord the God of Israel, that he would direct her way to the deliverance of his people.
8. And when she came up, she besought the Lord God of Israel to direct her way to the raising up of the children of his people.
And when she came out, she besought the Lord God of Israel to direct her way to the raising up of the children of her people:

12:8 И, выходя, молилась Господу, Богу Израилеву, чтоб Он направил путь ее к избавлению сынов Его народа.
12:8
καὶ και and; even
ὡς ως.1 as; how
ἀνέβη αναβαινω step up; ascend
ἐδέετο δεω bind; tie
τοῦ ο the
κυρίου κυριος lord; master
θεοῦ θεος God
Ισραηλ ισραηλ.1 Israel
κατευθῦναι κατευθυνω straighten out; direct
τὴν ο the
ὁδὸν οδος way; journey
αὐτῆς αυτος he; him
εἰς εις into; for
ἀνάστημα αναστημα the
υἱῶν υιος son
τοῦ ο the
λαοῦ λαος populace; population
αὐτοῦ αυτος he; him
12:8. et ut ascendebat orabat Dominum Deum Israhel ut dirigeret viam eius ad liberationem populi sui
And as she came up, she prayed to the Lord the God of Israel, that he would direct her way to the deliverance of his people.
8. And when she came up, she besought the Lord God of Israel to direct her way to the raising up of the children of his people.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
8. «Выходя, молилась», τ. е. выходя из воды источника, служившего для ее омовений.
12:912:9: Եւ նա մտանէր սրբեալ. եւ լինէ՛ր ՚ի խորանին՝ մինչեւ առնոյր տանէր զիւր կերակուրսն առ ինքն ընդ երեկս։
9 Նա մաքրուած էր մտնում վրանը, իսկ կերակուրը երեկոյեան վերցնում տանում էին իր մօտ:
Եւ նա մտանէր սրբեալ. եւ լինէ՛ր ՛ի խորանին` մինչեւ առնոյր տանէր զիւր կերակուրսն առ ինքն ընդ երեկս:

12:9: Եւ նա մտանէր սրբեալ. եւ լինէ՛ր ՚ի խորանին՝ մինչեւ առնոյր տանէր զիւր կերակուրսն առ ինքն ընդ երեկս։
9 Նա մաքրուած էր մտնում վրանը, իսկ կերակուրը երեկոյեան վերցնում տանում էին իր մօտ:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:912:9 По возвращении она пребывала в шатре чистою, а к вечеру приносили ей пищу.
12:9 καὶ και and; even εἰσπορευομένη εισπορευομαι intrude; travel into καθαρὰ καθαρος clean; clear παρέμενεν παραμενω linger ἐν εν in τῇ ο the σκηνῇ σκηνη tent μέχρι μεχρι up to; as far as οὗ ος who; what προσηνέγκατο προσφερω offer; bring to τὴν ο the τροφὴν τροφη nourishment; provisions αὐτῆς αυτος he; him πρὸς προς to; toward ἑσπέραν εσπερα evening
12:9. et introiens munda manebat in tabernaculum usque dum acciperet escam suam in vesperamAnd going in, she remained pure in the tent, until she took her own meat in the evening.
9. And she came in clean, and remained in the tent, until she took her meat toward evening.
So she came in clean, and remained in the tent, until she did eat her meat at evening:

12:9 По возвращении она пребывала в шатре чистою, а к вечеру приносили ей пищу.
12:9
καὶ και and; even
εἰσπορευομένη εισπορευομαι intrude; travel into
καθαρὰ καθαρος clean; clear
παρέμενεν παραμενω linger
ἐν εν in
τῇ ο the
σκηνῇ σκηνη tent
μέχρι μεχρι up to; as far as
οὗ ος who; what
προσηνέγκατο προσφερω offer; bring to
τὴν ο the
τροφὴν τροφη nourishment; provisions
αὐτῆς αυτος he; him
πρὸς προς to; toward
ἑσπέραν εσπερα evening
12:9. et introiens munda manebat in tabernaculum usque dum acciperet escam suam in vesperam
And going in, she remained pure in the tent, until she took her own meat in the evening.
9. And she came in clean, and remained in the tent, until she took her meat toward evening.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
12:1012:10: Եւ եղեւ յաւուրն չորրորդի, արար Հողոփեռնէս կոչունս ծառայիցն իւրոց միայն. եւ կոչեա՛ց ՚ի կոչունսն եւ ո՛չ զմի ոք յօտարա՛ց անտի։ Եւ ասէ ցԲագու ցներքինին իւր, որ էր հազարապետ հաւատարիմ ՚ի վերայ ամենայն ընչից նորա. Ե՛րթ հաւանեցո՛ դու ասէ զկինն Հեբրայեցի որ է՛ առ քեզ, ուտե՛լ եւ ըմպե՛լ ընդ մեզ[5426]։ [5426] Անունս Բագու՝ ՚ի գիրս յայս գրեթէ յամենայն օրինակս մեր աղաւաղեալ ՚ի գրչաց դնի պէսպէս եղանակաւ. զի ըստ մեծի մասին գրի՝ Բադու. եւ երբեմն Դաբու. նաեւ մերթ առ ոմանս Աբուդ. որ ՚ի մէնջ ըստ պատշաճի ամենայն ուրեք միապէս եդաւ համեմատ բնագրին՝ Բագու։
10 Չորրորդ օրը Հողոփեռնէսը միայն իր ծառաների համար խնջոյք արեց եւ խնջոյքի չկանչեց օտարներից եւ ոչ մէկին, որ այնտեղ էին: Նա ասաց Բագուին՝ իր ներքինուն, որը նրա ամբողջ ունեցուածքի հաւատարիմ տնտեսն էր. «Գնա՛ դու, համոզի՛ր, - ասում է, - եբրայեցի կնոջը, որը քեզ մօտ է, որ գայ ուտելու ու խմելու մեզ հետ:
Եւ եղեւ յաւուրն չորրորդի, արար Հողոփեռնէս կոչունս ծառայիցն իւրոց միայն. եւ կոչեա՛ց ՛ի կոչունսն եւ ո՛չ զմի ոք յօտարա՛ց անտի: Եւ ասէ ցԲագու ցներքինին իւր, որ էր հազարապետ հաւատարիմ ՛ի վերայ ամենայն ընչից նորա. Ե՛րթ հաւանեցո՛ դու ասէ զկինն Հեբրայեցի որ է՛ առ քեզ, ուտե՛լ եւ ըմպե՛լ ընդ մեզ[109]:

12:10: Եւ եղեւ յաւուրն չորրորդի, արար Հողոփեռնէս կոչունս ծառայիցն իւրոց միայն. եւ կոչեա՛ց ՚ի կոչունսն եւ ո՛չ զմի ոք յօտարա՛ց անտի։ Եւ ասէ ցԲագու ցներքինին իւր, որ էր հազարապետ հաւատարիմ ՚ի վերայ ամենայն ընչից նորա. Ե՛րթ հաւանեցո՛ դու ասէ զկինն Հեբրայեցի որ է՛ առ քեզ, ուտե՛լ եւ ըմպե՛լ ընդ մեզ[5426]։
[5426] Անունս Բագու՝ ՚ի գիրս յայս գրեթէ յամենայն օրինակս մեր աղաւաղեալ ՚ի գրչաց դնի պէսպէս եղանակաւ. զի ըստ մեծի մասին գրի՝ Բադու. եւ երբեմն Դաբու. նաեւ մերթ առ ոմանս Աբուդ. որ ՚ի մէնջ ըստ պատշաճի ամենայն ուրեք միապէս եդաւ համեմատ բնագրին՝ Բագու։
10 Չորրորդ օրը Հողոփեռնէսը միայն իր ծառաների համար խնջոյք արեց եւ խնջոյքի չկանչեց օտարներից եւ ոչ մէկին, որ այնտեղ էին: Նա ասաց Բագուին՝ իր ներքինուն, որը նրա ամբողջ ունեցուածքի հաւատարիմ տնտեսն էր. «Գնա՛ դու, համոզի՛ր, - ասում է, - եբրայեցի կնոջը, որը քեզ մօտ է, որ գայ ուտելու ու խմելու մեզ հետ:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1012:10 В четвертый день Олоферн сделал пир для одних слуг своих и не пригласил к услужению никого из приставленных к службам.
12:10 καὶ και and; even ἐγένετο γινομαι happen; become ἐν εν in τῇ ο the ἡμέρᾳ ημερα day τῇ ο the τετάρτῃ τεταρτος fourth ἐποίησεν ποιεω do; make Ολοφέρνης ολοφερνης drinking bout; drink τοῖς ο the δούλοις δουλος subject αὐτοῦ αυτος he; him μόνοις μονος only; alone καὶ και and; even οὐκ ου not ἐκάλεσεν καλεω call; invite εἰς εις into; for τὴν ο the κλῆσιν κλησις invitation οὐδένα ουδεις no one; not one τῶν ο the πρὸς προς to; toward ταῖς ο the χρείαις χρεια need
12:10. et factum est quarto die Holofernis fecit cenam servis suis et dixit ad Bagao eunuchum vade et suade Hebraeam illam ut sponte consentiat habitare mecumAnd it came to pass on the fourth day, that Holofernes made a supper for his servants, and said to Vagao his eunuch: Go, and persuade that Hebrew woman, to consent of her own accord to dwell with me.
10. And it came to pass on the fourth day, Holofernes made a feast to his own servants only, and called none of the officers to the banquet.
And in the fourth day Holofernes made a feast to his own servants only, and called none of the officers to the banquet:

12:10 В четвертый день Олоферн сделал пир для одних слуг своих и не пригласил к услужению никого из приставленных к службам.
12:10
καὶ και and; even
ἐγένετο γινομαι happen; become
ἐν εν in
τῇ ο the
ἡμέρᾳ ημερα day
τῇ ο the
τετάρτῃ τεταρτος fourth
ἐποίησεν ποιεω do; make
Ολοφέρνης ολοφερνης drinking bout; drink
τοῖς ο the
δούλοις δουλος subject
αὐτοῦ αυτος he; him
μόνοις μονος only; alone
καὶ και and; even
οὐκ ου not
ἐκάλεσεν καλεω call; invite
εἰς εις into; for
τὴν ο the
κλῆσιν κλησις invitation
οὐδένα ουδεις no one; not one
τῶν ο the
πρὸς προς to; toward
ταῖς ο the
χρείαις χρεια need
12:10. et factum est quarto die Holofernis fecit cenam servis suis et dixit ad Bagao eunuchum vade et suade Hebraeam illam ut sponte consentiat habitare mecum
And it came to pass on the fourth day, that Holofernes made a supper for his servants, and said to Vagao his eunuch: Go, and persuade that Hebrew woman, to consent of her own accord to dwell with me.
10. And it came to pass on the fourth day, Holofernes made a feast to his own servants only, and called none of the officers to the banquet.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
10. На устроенный ради Иудифи пир Олоферн пригласил «одних слуг своих и не пригласил к услужению никого из приставленных к службам», т. е. пригласил лишь ближайших, высших лиц своей свиты, и отстранил от участия в пире должностных лиц, чиновников, приставленных к делам, (προς ταίς χρείαις). Это было сделано, очевидно, потому, что большое общество гостей и многочисленные свидетели были бы совсем неудобны для достижения его нечистых видов на Иудифь, которою он решился овладеть.
12:1112:11: Եւ զի՞նչ է այդ այպն կատականաց, թողուլ մեզ զայդպիսի կին, եւ ո՛չ բնաւ խօսել ընդ նմա. արդ եթէ ո՛չ առցուք զմարդդ եւ մերձեցուսցուք առ մեզ, գուցէ ծա՛ղր ինչ առնիցէ զմեզ։
11 Ամօթ է մեզ՝ թողնել այդպիսի կնոջը ու բոլորովին չխօսել նրա հետ: Արդ, եթէ չկանչենք նրան եւ չմօտեցնենք մեզ, գուցէ նա ծաղրի մեզ»:
Եւ զի՞նչ է այդ այպն կատականաց, թողուլ մեզ զայդպիսի կին, եւ ո՛չ բնաւ խօսել ընդ նմա. արդ եթէ ո՛չ առցուք զմարդդ եւ մերձեցուսցուք առ մեզ, գուցէ ծա՛ղր ինչ առնիցէ զմեզ:

12:11: Եւ զի՞նչ է այդ այպն կատականաց, թողուլ մեզ զայդպիսի կին, եւ ո՛չ բնաւ խօսել ընդ նմա. արդ եթէ ո՛չ առցուք զմարդդ եւ մերձեցուսցուք առ մեզ, գուցէ ծա՛ղր ինչ առնիցէ զմեզ։
11 Ամօթ է մեզ՝ թողնել այդպիսի կնոջը ու բոլորովին չխօսել նրա հետ: Արդ, եթէ չկանչենք նրան եւ չմօտեցնենք մեզ, գուցէ նա ծաղրի մեզ»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1112:11 И сказал евнуху Вагою, управлявшему всем, что у него было: ступай и убеди Еврейскую женщину, которая у тебя, прийти к нам и есть и пить с нами:
12:11 καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak Βαγώᾳ βαγωας the εὐνούχῳ ευνουχος eunuch ὃς ος who; what ἦν ειμι be ἐφεστηκὼς εφιστημι stand over / by; get attention ἐπὶ επι in; on πάντων πας all; every τῶν ο the αὐτοῦ αυτος he; him πεῖσον πειθω persuade δὴ δη in fact πορευθεὶς πορευομαι travel; go τὴν ο the γυναῖκα γυνη woman; wife τὴν ο the Εβραίαν εβραιος Hebrew ἥ ος who; what ἐστιν ειμι be παρὰ παρα from; by σοί σοι you τοῦ ο the ἐλθεῖν ερχομαι come; go πρὸς προς to; toward ἡμᾶς ημας us καὶ και and; even φαγεῖν φαγω swallow; eat καὶ και and; even πιεῖν πινω drink μεθ᾿ μετα with; amid ἡμῶν ημων our
12:11. foedum est enim apud Assyrios si femina inrideat virum agendo ut inmunis transeat ab eoFor it is looked upon as shameful among the Assyrians, if a woman mock a man, by doing so as to pass free from him.
11. And he said to Bagoas the eunuch, who had charge over all that he had, Go now, and persuade this Hebrew woman which is with thee, that she come unto us, and eat and drink with us.
Then said he to Bagoas the eunuch, who had charge over all that he had, Go now, and persuade this Hebrew woman which is with thee, that she come unto us, and eat and drink with us:

12:11 И сказал евнуху Вагою, управлявшему всем, что у него было: ступай и убеди Еврейскую женщину, которая у тебя, прийти к нам и есть и пить с нами:
12:11
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
Βαγώᾳ βαγωας the
εὐνούχῳ ευνουχος eunuch
ὃς ος who; what
ἦν ειμι be
ἐφεστηκὼς εφιστημι stand over / by; get attention
ἐπὶ επι in; on
πάντων πας all; every
τῶν ο the
αὐτοῦ αυτος he; him
πεῖσον πειθω persuade
δὴ δη in fact
πορευθεὶς πορευομαι travel; go
τὴν ο the
γυναῖκα γυνη woman; wife
τὴν ο the
Εβραίαν εβραιος Hebrew
ἥ ος who; what
ἐστιν ειμι be
παρὰ παρα from; by
σοί σοι you
τοῦ ο the
ἐλθεῖν ερχομαι come; go
πρὸς προς to; toward
ἡμᾶς ημας us
καὶ και and; even
φαγεῖν φαγω swallow; eat
καὶ και and; even
πιεῖν πινω drink
μεθ᾿ μετα with; amid
ἡμῶν ημων our
12:11. foedum est enim apud Assyrios si femina inrideat virum agendo ut inmunis transeat ab eo
For it is looked upon as shameful among the Assyrians, if a woman mock a man, by doing so as to pass free from him.
11. And he said to Bagoas the eunuch, who had charge over all that he had, Go now, and persuade this Hebrew woman which is with thee, that she come unto us, and eat and drink with us.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
11. Имя евнуха — Вагой (Βαγώας) — персидское — довольно часто встречается именно при обозначении имени евнухов. «Убеди еврейскую женщину, которая у тебя» — т. е. под твоей охраной и попечением.
12:1212:12: Եւ ել Բագու յերեսաց Հողոփեռնեայ. եւ եմո՛ւտ առ նա եւ ասէ ցնա. Մի՛ դանդաղեսցի աղախինդ գեղեցիկ գա՛լ առ տէր իմ՝ եւ փառաւորել ՚ի նմանէն. եւ ըմպել ընդ նմա զգինի ուրախութեանն մեւք հանդերձ. եւ եղիցիս դու այսօր իբրեւ զդո՛ւստր մի յորդւոց Ասուրայ, որք կա՛ն ՚ի սպասու Նաբուքոդոնոսորայ արքայի։
12 Բագուն ելաւ Հողոփեռնէսի մօտից, մտաւ Յուդիթի մօտ ու ասաց նրան. «Ո՛վ դու, գեղեցի՛կ աղախին, մի՛ յապաղիր գալ իմ տիրոջ մօտ, փառաւորուել նրա կողմից ու նրա կողքին, մեզ հետ միասին, խմել ուրախութեան գինին: Դու այսօր կը լինես իբրեւ ասորեստանցիների դուստրերից մէկը, որ սպասաւորում է Նաբուքոդոնոսոր արքային»:
Եւ ել Բագու յերեսաց Հողոփեռնեայ. եւ եմո՛ւտ առ նա եւ ասէ ցնա. Մի՛ դանդաղեսցի աղախինդ գեղեցիկ գա՛լ առ տէր իմ` եւ փառաւորել ՛ի նմանէն. եւ ըմպել ընդ նմա զգինի ուրախութեանն մեւք հանդերձ. եւ եղիցիս դու այսօր իբրեւ զդո՛ւստր մի յորդւոց Ասուրայ, որք կա՛ն ՛ի սպասու Նաբուքոդոնոսորայ արքայի:

12:12: Եւ ել Բագու յերեսաց Հողոփեռնեայ. եւ եմո՛ւտ առ նա եւ ասէ ցնա. Մի՛ դանդաղեսցի աղախինդ գեղեցիկ գա՛լ առ տէր իմ՝ եւ փառաւորել ՚ի նմանէն. եւ ըմպել ընդ նմա զգինի ուրախութեանն մեւք հանդերձ. եւ եղիցիս դու այսօր իբրեւ զդո՛ւստր մի յորդւոց Ասուրայ, որք կա՛ն ՚ի սպասու Նաբուքոդոնոսորայ արքայի։
12 Բագուն ելաւ Հողոփեռնէսի մօտից, մտաւ Յուդիթի մօտ ու ասաց նրան. «Ո՛վ դու, գեղեցի՛կ աղախին, մի՛ յապաղիր գալ իմ տիրոջ մօտ, փառաւորուել նրա կողմից ու նրա կողքին, մեզ հետ միասին, խմել ուրախութեան գինին: Դու այսօր կը լինես իբրեւ ասորեստանցիների դուստրերից մէկը, որ սպասաւորում է Նաբուքոդոնոսոր արքային»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1212:12 стыдно нам оставить такую жену, не побеседовав с нею; она осмеет нас, если мы не пригласим ее.
12:12 ἰδοὺ ιδου see!; here I am γὰρ γαρ for αἰσχρὸν αισχρος sordid; shameful τῷ ο the προσώπῳ προσωπον face; ahead of ἡμῶν ημων our εἰ ει if; whether γυναῖκα γυνη woman; wife τοιαύτην τοιουτος such; such as these παρήσομεν παριημι neglect; slack οὐχ ου not ὁμιλήσαντες ομιλεω keep company; converse αὐτῇ αυτος he; him ὅτι οτι since; that ἐὰν εαν and if; unless ταύτην ουτος this; he μὴ μη not ἐπισπασώμεθα επισπαομαι allure; drag by καταγελάσεται καταγελαω ridicule ἡμῶν ημων our
12:12. tunc introivit Bagao ad Iudith et dixit non vereatur bona puella introire ad dominum meum ut honorificetur ante faciem eius et manducet cum eo et bibat vinum in iucunditateThen Vagao went in to Judith, and said: Let not my good maid be afraid to go in to my lord, that she may be honoured before his face, that she may eat with him and drink wine and be merry.
12. For, lo, it is a shame for our person, if we shall let such a woman go, not having had her company; for if we draw her not unto us, she shall laugh us to scorn.
For, lo, it will be a shame for our person, if we shall let such a woman go, not having had her company; for if we draw her not unto us, she will laugh us to scorn:

12:12 стыдно нам оставить такую жену, не побеседовав с нею; она осмеет нас, если мы не пригласим ее.
12:12
ἰδοὺ ιδου see!; here I am
γὰρ γαρ for
αἰσχρὸν αισχρος sordid; shameful
τῷ ο the
προσώπῳ προσωπον face; ahead of
ἡμῶν ημων our
εἰ ει if; whether
γυναῖκα γυνη woman; wife
τοιαύτην τοιουτος such; such as these
παρήσομεν παριημι neglect; slack
οὐχ ου not
ὁμιλήσαντες ομιλεω keep company; converse
αὐτῇ αυτος he; him
ὅτι οτι since; that
ἐὰν εαν and if; unless
ταύτην ουτος this; he
μὴ μη not
ἐπισπασώμεθα επισπαομαι allure; drag by
καταγελάσεται καταγελαω ridicule
ἡμῶν ημων our
12:12. tunc introivit Bagao ad Iudith et dixit non vereatur bona puella introire ad dominum meum ut honorificetur ante faciem eius et manducet cum eo et bibat vinum in iucunditate
Then Vagao went in to Judith, and said: Let not my good maid be afraid to go in to my lord, that she may be honoured before his face, that she may eat with him and drink wine and be merry.
12. For, lo, it is a shame for our person, if we shall let such a woman go, not having had her company; for if we draw her not unto us, she shall laugh us to scorn.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
12. «Стыдно нам оставить такую жену, не побеседовавши с нею, она осмеет нас, если мы не пригласим ее» . Оправдывая такой очевидной натяжкой приглашение Иудифи перед Вагоем, Олоферн или хотел замаскировать от Вагоя и других свое действительное намерение в отношение к Иудифи или просто подсказывал Вагою, в какой деликатной форме он должен сделать приглашение Иудифи, чтобы не слишком озадачить ее и избежать необходимости употребить по отношению к ней явное насилие.
12:1312:13: Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Եւ ո՞վ ոք եմ ես որ ընդդէմ դառնամ տեառն իմում։
13 Յուդիթը նրան ասաց. «Ո՞վ եմ ես, որ ընդդիմանամ իմ տիրոջը,
Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Եւ ո՞վ ոք եմ ես որ ընդդէմ դառնամ տեառն իմում:

12:13: Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Եւ ո՞վ ոք եմ ես որ ընդդէմ դառնամ տեառն իմում։
13 Յուդիթը նրան ասաց. «Ո՞վ եմ ես, որ ընդդիմանամ իմ տիրոջը,
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1312:13 Вагой, выйдя от Олоферна, пришел к ней и сказал: не откажись, прекрасная молодая женщина, прийти к господину моему, чтобы принять честь пред лицем его и пить с нами вино в веселие и быть в этот день как одною из дочерей сынов Ассура, которые предстоят в доме Навуходоносора.
12:13 καὶ και and; even ἐξῆλθεν εξερχομαι come out; go out Βαγώας βαγωας from; away προσώπου προσωπον face; ahead of Ολοφέρνου ολοφερνης and; even εἰσῆλθεν εισερχομαι enter; go in πρὸς προς to; toward αὐτὴν αυτος he; him καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak μὴ μη not ὀκνησάτω οκνεω hesitate δὴ δη in fact ἡ ο the παιδίσκη παιδισκη girl; maid ἡ ο the καλὴ καλος fine; fair αὕτη ουτος this; he ἐλθοῦσα ερχομαι come; go πρὸς προς to; toward τὸν ο the κύριόν κυριος lord; master μου μου of me; mine δοξασθῆναι δοξαζω glorify κατὰ κατα down; by πρόσωπον προσωπον face; ahead of αὐτοῦ αυτος he; him καὶ και and; even πίεσαι πινω drink μεθ᾿ μετα with; amid ἡμῶν ημων our εἰς εις into; for εὐφροσύνην ευφροσυνη celebration οἶνον οινος wine καὶ και and; even γενηθῆναι γινομαι happen; become ἐν εν in τῇ ο the ἡμέρᾳ ημερα day ταύτῃ ουτος this; he ὡς ως.1 as; how θυγάτηρ θυγατηρ daughter μία εις.1 one; unit τῶν ο the υἱῶν υιος son Ασσουρ ασσουρ who; what παρεστήκασιν παριστημι stand by; present ἐν εν in οἴκῳ οικος home; household Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ Nabouchodonosor; Navukhothonosor
12:13. cui Iudith respondit quae ego sum ut contradicam domino meoAnd Judith answered him: Who am I, that I should gainsay my lord?
13. And Bagoas went from the presence of Holofernes, and came in to her, and said, Let not this fair damsel fear to come to my lord, and to be honoured in his presence, and to drink wine and be merry with us, and to be made this day as one of the daughters of the children of Asshur, which wait in the house of Nebuchadnezzar.
Then went Bagoas from the presence of Holofernes, and came to her, and he said, Let not this fair damsel fear to come to my lord, and to be honoured in his presence, and drink wine, and be merry with us and be made this day as one of the daughters of the Assyrians, which serve in the house of Nabuchodonosor:

12:13 Вагой, выйдя от Олоферна, пришел к ней и сказал: не откажись, прекрасная молодая женщина, прийти к господину моему, чтобы принять честь пред лицем его и пить с нами вино в веселие и быть в этот день как одною из дочерей сынов Ассура, которые предстоят в доме Навуходоносора.
12:13
καὶ και and; even
ἐξῆλθεν εξερχομαι come out; go out
Βαγώας βαγωας from; away
προσώπου προσωπον face; ahead of
Ολοφέρνου ολοφερνης and; even
εἰσῆλθεν εισερχομαι enter; go in
πρὸς προς to; toward
αὐτὴν αυτος he; him
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
μὴ μη not
ὀκνησάτω οκνεω hesitate
δὴ δη in fact
ἡ ο the
παιδίσκη παιδισκη girl; maid
ἡ ο the
καλὴ καλος fine; fair
αὕτη ουτος this; he
ἐλθοῦσα ερχομαι come; go
πρὸς προς to; toward
τὸν ο the
κύριόν κυριος lord; master
μου μου of me; mine
δοξασθῆναι δοξαζω glorify
κατὰ κατα down; by
πρόσωπον προσωπον face; ahead of
αὐτοῦ αυτος he; him
καὶ και and; even
πίεσαι πινω drink
μεθ᾿ μετα with; amid
ἡμῶν ημων our
εἰς εις into; for
εὐφροσύνην ευφροσυνη celebration
οἶνον οινος wine
καὶ και and; even
γενηθῆναι γινομαι happen; become
ἐν εν in
τῇ ο the
ἡμέρᾳ ημερα day
ταύτῃ ουτος this; he
ὡς ως.1 as; how
θυγάτηρ θυγατηρ daughter
μία εις.1 one; unit
τῶν ο the
υἱῶν υιος son
Ασσουρ ασσουρ who; what
παρεστήκασιν παριστημι stand by; present
ἐν εν in
οἴκῳ οικος home; household
Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ Nabouchodonosor; Navukhothonosor
12:13. cui Iudith respondit quae ego sum ut contradicam domino meo
And Judith answered him: Who am I, that I should gainsay my lord?
13. And Bagoas went from the presence of Holofernes, and came in to her, and said, Let not this fair damsel fear to come to my lord, and to be honoured in his presence, and to drink wine and be merry with us, and to be made this day as one of the daughters of the children of Asshur, which wait in the house of Nebuchadnezzar.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
13. Приглашение Иудифи Вагоем действительно делается в выражениях достаточно деликатных, хотя и достаточно прозрачно намекающих на то, что может ожидать Иудифь («быть… как одною из дочерей сынов Ассура, которые предстоят в доме Навуходоносора» ).
12:1412:14: Զի զամենայն որ ինչ հաճո՛յ է առաջի աչաց քոց փութալո՛վ առնեմ. եւ եղիցի ինձ ՚ի ցնծութիւն մինչեւ յօր մահուան իմոյ[5427]։ [5427] Ոմանք. Զի զամենայն ինչ որ հաճոյ է... մինչեւ յօր մահուն իմոյ։
14 որովհետեւ ամէն ինչ, որ հաճելի է քո աչքին, փութով կատարում եմ, եւ դա ինձ համար ցնծութիւն կը լինի մինչեւ իմ մահուան օրը»:
Զի զամենայն որ ինչ հաճո՛յ է առաջի աչաց քոց փութալո՛վ առնեմ. եւ եղիցի ինձ ՛ի ցնծութիւն մինչեւ յօր մահուան իմոյ[110]:

12:14: Զի զամենայն որ ինչ հաճո՛յ է առաջի աչաց քոց փութալո՛վ առնեմ. եւ եղիցի ինձ ՚ի ցնծութիւն մինչեւ յօր մահուան իմոյ[5427]։
[5427] Ոմանք. Զի զամենայն ինչ որ հաճոյ է... մինչեւ յօր մահուն իմոյ։
14 որովհետեւ ամէն ինչ, որ հաճելի է քո աչքին, փութով կատարում եմ, եւ դա ինձ համար ցնծութիւն կը լինի մինչեւ իմ մահուան օրը»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1412:14 Иудифь сказала ему: кто я, чтобы прекословить господину моему? поспешу исполнить все, что будет угодно господину моему, и это будет служить мне утешением до дня смерти моей.
12:14 καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak πρὸς προς to; toward αὐτὸν αυτος he; him Ιουδιθ ιουδιθ and; even τίς τις.1 who?; what? εἰμι ειμι be ἐγὼ εγω I ἀντεροῦσα αντεπω speak against τῷ ο the κυρίῳ κυριος lord; master μου μου of me; mine ὅτι οτι since; that πᾶν πας all; every ὃ ος who; what ἔσται ειμι be ἐν εν in τοῖς ο the ὀφθαλμοῖς οφθαλμος eye; sight αὐτοῦ αυτος he; him ἀρεστόν αρεστος accommodating; acceptable σπεύσασα σπευδω hurry ποιήσω ποιεω do; make καὶ και and; even ἔσται ειμι be τοῦτό ουτος this; he μοι μοι me ἀγαλλίαμα αγαλλιαμα till; until ἡμέρας ημερα day θανάτου θανατος death μου μου of me; mine
12:14. omne quod erit ante oculos eius bonum et optimum faciam quicquid autem illi placuerit hoc mihi erit optimum omnibus diebus vitae meaeAll that shall be good and best before his eyes, I will do. And whatsoever shall please him, that shall be best to me all the days of my life.
14. And Judith said unto him, And who am I, that I should gainsay my lord? for whatsoever shall be pleasing in his eyes I will do speedily, and this shall be my joy unto the day of my death.
Then said Judith unto him, Who am I now, that I should gainsay my lord? surely whatsoever pleaseth him I will do speedily, and it shall be my joy unto the day of my death:

12:14 Иудифь сказала ему: кто я, чтобы прекословить господину моему? поспешу исполнить все, что будет угодно господину моему, и это будет служить мне утешением до дня смерти моей.
12:14
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
πρὸς προς to; toward
αὐτὸν αυτος he; him
Ιουδιθ ιουδιθ and; even
τίς τις.1 who?; what?
εἰμι ειμι be
ἐγὼ εγω I
ἀντεροῦσα αντεπω speak against
τῷ ο the
κυρίῳ κυριος lord; master
μου μου of me; mine
ὅτι οτι since; that
πᾶν πας all; every
ὃ ος who; what
ἔσται ειμι be
ἐν εν in
τοῖς ο the
ὀφθαλμοῖς οφθαλμος eye; sight
αὐτοῦ αυτος he; him
ἀρεστόν αρεστος accommodating; acceptable
σπεύσασα σπευδω hurry
ποιήσω ποιεω do; make
καὶ και and; even
ἔσται ειμι be
τοῦτό ουτος this; he
μοι μοι me
ἀγαλλίαμα αγαλλιαμα till; until
ἡμέρας ημερα day
θανάτου θανατος death
μου μου of me; mine
12:14. omne quod erit ante oculos eius bonum et optimum faciam quicquid autem illi placuerit hoc mihi erit optimum omnibus diebus vitae meae
All that shall be good and best before his eyes, I will do. And whatsoever shall please him, that shall be best to me all the days of my life.
14. And Judith said unto him, And who am I, that I should gainsay my lord? for whatsoever shall be pleasing in his eyes I will do speedily, and this shall be my joy unto the day of my death.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
14. Для собственных целей Иудифи ничего не могло быть лучше и желательнее сделанного ей приглашения, и она вполне могла выразить радость по поводу этого приглашения и полную готовность на все, показав вид слабого сопротивления как бы из желания соблюсти хотя тень женской скромности и деликатности: «кто я, чтобы прекословить господину моему?» Некоторые толковники, правда, понимали и иначе ответ Иудифи, разумея под греческим κύριος Господа Бога («поспешу исполнить все, что будет угодно господину моему» — Господу моему) и добавляя к слову «все» ограничение «насколько это согласно будет с моею честью и долгом»; однако никакой нужды для указанного искажения слов Иудифи нет; она вполне могла сказать так, как сказала, не обещая ничего — более того, что действительно входило в ее планы и двусмысленно для Олоферна имело быть «до дня смерти» ее «утешением».
12:1512:15: Եւ յարեա՛ւ զարդարեցաւ զարդու իւրով՝ ըստ զարդու կանանց։ Եւ մատեաւ նաժիշտ իւր, եւ արկ նմա բազմական ՚ի գետնի դէմ յանդիման Հողոփեռնեայ զակումբն մաշկեայ, զոր ա՛ռ նա ՚ի Բագուայ ՚ի հանապազորդ սպաս նմա. եւ բազմեցաւ Յուդիթ ՚ի վերայ նորա[5428]։ [5428] Ոմանք. Զոր ա՛ռ նա ՚ի Գաբաւուայ ՚ի հանա՛՛։
15 Նա վեր կացաւ, զարդարուեց կանացի իր զարդերով. նրա նաժիշտը ներս մտաւ ու Հողոփեռնէսի դէմյանդիման նրա համար բազմելու մորթի փռեց գետնին, որ նա Բագուից էր ստացել ամենօրեայ օգտագործման համար: Յուդիթը բազմեց դրա վրայ:
Եւ յարեա՛ւ զարդարեցաւ զարդու իւրով` ըստ զարդու կանանց: Եւ մատեաւ նաժիշտ իւր, եւ արկ նմա բազմական ՛ի գետնի դէմ յանդիման Հողոփեռնեայ զակումբն մաշկեայ, զոր ա՛ռ նա ՛ի Բագուայ ՛ի հանապազորդ սպաս նմա. եւ բազմեցաւ Յուդիթ ՛ի վերայ նորա[111]:

12:15: Եւ յարեա՛ւ զարդարեցաւ զարդու իւրով՝ ըստ զարդու կանանց։ Եւ մատեաւ նաժիշտ իւր, եւ արկ նմա բազմական ՚ի գետնի դէմ յանդիման Հողոփեռնեայ զակումբն մաշկեայ, զոր ա՛ռ նա ՚ի Բագուայ ՚ի հանապազորդ սպաս նմա. եւ բազմեցաւ Յուդիթ ՚ի վերայ նորա[5428]։
[5428] Ոմանք. Զոր ա՛ռ նա ՚ի Գաբաւուայ ՚ի հանա՛՛։
15 Նա վեր կացաւ, զարդարուեց կանացի իր զարդերով. նրա նաժիշտը ներս մտաւ ու Հողոփեռնէսի դէմյանդիման նրա համար բազմելու մորթի փռեց գետնին, որ նա Բագուից էր ստացել ամենօրեայ օգտագործման համար: Յուդիթը բազմեց դրա վրայ:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1512:15 Она встала и нарядилась в одежду и во все женское украшение; а служанка ее пришла и разостлала для нее по земле пред Олоферном ковры, которые она получила от Вагоя для всегдашнего употребления, чтобы есть, возлежа на них.
12:15 καὶ και and; even διαναστᾶσα διανιστημι adorn; trim τῷ ο the ἱματισμῷ ιματισμος clothing καὶ και and; even παντὶ πας all; every τῷ ο the κόσμῳ κοσμος world; adornment τῷ ο the γυναικείῳ γυναικειος womanly καὶ και and; even προσῆλθεν προσερχομαι approach; go ahead ἡ ο the δούλη δουλη subject; maid αὐτῆς αυτος he; him καὶ και and; even ἔστρωσεν στρωννυμι spread; make a bed αὐτῇ αυτος he; him κατέναντι κατεναντι opposite; before Ολοφέρνου ολοφερνης on the ground τὰ ο the κώδια κωδιον who; what ἔλαβεν λαμβανω take; get παρὰ παρα from; by Βαγώου βαγωας into; for τὴν ο the καθημερινὴν καθημερινος daily δίαιταν διαιτα he; him εἰς εις into; for τὸ ο the ἐσθίειν εσθιω eat; consume κατακλινομένην κατακλινω recline; lay down ἐπ᾿ επι in; on αὐτῶν αυτος he; him
12:15. et surrexit et ornavit se vestimento suo et ingressa stetit ante faciem eiusAnd she arose and dressed herself out with her garments, and going in she stood before his face.
15. And she arose, and decked herself with her apparel and all her woman’s attire; and her servant went and laid fleeces on the ground for her over against Holofernes, which she had received of Bagoas for her daily use, that she might sit and eat upon them.
So she arose, and decked herself with her apparel and all her woman' s attire, and her maid went and laid soft skins on the ground for her over against Holofernes, which she had received of Bagoas far her daily use, that she might sit and eat upon them:

12:15 Она встала и нарядилась в одежду и во все женское украшение; а служанка ее пришла и разостлала для нее по земле пред Олоферном ковры, которые она получила от Вагоя для всегдашнего употребления, чтобы есть, возлежа на них.
12:15
καὶ και and; even
διαναστᾶσα διανιστημι adorn; trim
τῷ ο the
ἱματισμῷ ιματισμος clothing
καὶ και and; even
παντὶ πας all; every
τῷ ο the
κόσμῳ κοσμος world; adornment
τῷ ο the
γυναικείῳ γυναικειος womanly
καὶ και and; even
προσῆλθεν προσερχομαι approach; go ahead
ἡ ο the
δούλη δουλη subject; maid
αὐτῆς αυτος he; him
καὶ και and; even
ἔστρωσεν στρωννυμι spread; make a bed
αὐτῇ αυτος he; him
κατέναντι κατεναντι opposite; before
Ολοφέρνου ολοφερνης on the ground
τὰ ο the
κώδια κωδιον who; what
ἔλαβεν λαμβανω take; get
παρὰ παρα from; by
Βαγώου βαγωας into; for
τὴν ο the
καθημερινὴν καθημερινος daily
δίαιταν διαιτα he; him
εἰς εις into; for
τὸ ο the
ἐσθίειν εσθιω eat; consume
κατακλινομένην κατακλινω recline; lay down
ἐπ᾿ επι in; on
αὐτῶν αυτος he; him
12:15. et surrexit et ornavit se vestimento suo et ingressa stetit ante faciem eius
And she arose and dressed herself out with her garments, and going in she stood before his face.
15. And she arose, and decked herself with her apparel and all her woman’s attire; and her servant went and laid fleeces on the ground for her over against Holofernes, which she had received of Bagoas for her daily use, that she might sit and eat upon them.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
12:1612:16: Եւ յիմարեցաւ Հողոփեռնէս ՚ի գութ երեսաց նորա, եւ խռովեցաւ անձն նորա. եւ է՛ր ՚ի ցանկութեան մեծի լինել ընդ նմա. եւ խնդրէր Հողոփեռնէս խաբե՛լ զնա յօրէն յայնմանէ յորմէ ետես զնա[5429]։ [5429] ՚Ի բազումս պակասի. Երեսաց նորա, եւ խռովեցաւ անձն նորա։
16 Հողոփեռնէսը յափշտակուեց նրա տեսքից, նրա հոգին խռովուեց նրան ունենալու մեծ ցանկութիւնից: Այն օրից, ինչ տեսել էր նրան, Հողոփեռնէսն առիթ էր փնտռում հրապուրելու նրան:
Եւ յիմարեցաւ Հողոփեռնէս ՛ի գութ երեսաց նորա, եւ խռովեցաւ անձն նորա. եւ է՛ր ՛ի ցանկութեան մեծի լինել ընդ նմա. եւ խնդրէր Հողոփեռնէս խաբե՛լ զնա յօրէն յայնմանէ յորմէ ետես զնա[112]:

12:16: Եւ յիմարեցաւ Հողոփեռնէս ՚ի գութ երեսաց նորա, եւ խռովեցաւ անձն նորա. եւ է՛ր ՚ի ցանկութեան մեծի լինել ընդ նմա. եւ խնդրէր Հողոփեռնէս խաբե՛լ զնա յօրէն յայնմանէ յորմէ ետես զնա[5429]։
[5429] ՚Ի բազումս պակասի. Երեսաց նորա, եւ խռովեցաւ անձն նորա։
16 Հողոփեռնէսը յափշտակուեց նրա տեսքից, նրա հոգին խռովուեց նրան ունենալու մեծ ցանկութիւնից: Այն օրից, ինչ տեսել էր նրան, Հողոփեռնէսն առիթ էր փնտռում հրապուրելու նրան:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1612:16 Затем Иудифь пришла и возлегла. Подвиглось сердце Олоферна к ней, и душа его взволновалась: он сильно желал сойтись с нею и искал случая обольстить ее с того самого дня, как увидел ее.
12:16 καὶ και and; even εἰσελθοῦσα εισερχομαι enter; go in ἀνέπεσεν αναπιπτω lie down Ιουδιθ ιουδιθ and; even ἐξέστη εξιστημι astonish; beside yourself ἡ ο the καρδία καρδια heart Ολοφέρνου ολοφερνης in; on αὐτήν αυτος he; him καὶ και and; even ἐσαλεύθη σαλευω sway; rock ἡ ο the ψυχὴ ψυχη soul αὐτοῦ αυτος he; him καὶ και and; even ἦν ειμι be κατεπίθυμος κατεπιθυμος vehemently; tremendously τοῦ ο the συγγενέσθαι συγγινομαι with; amid αὐτῆς αυτος he; him καὶ και and; even ἐτήρει τηρεω keep καιρὸν καιρος season; opportunity τοῦ ο the ἀπατῆσαι απαταω delude; deceive αὐτὴν αυτος he; him ἀφ᾿ απο from; away ἧς ος who; what ἡμέρας ημερα day εἶδεν ειδω realize; have idea αὐτήν αυτος he; him
12:16. cor autem Holofernis concussum est erat enim ardens in concupiscentia eiusAnd the heart of Holofernes was smitten, for he was burning with the desire of her.
16. And Judith came in and sat down, and Holofernes’ heart was ravished with her, and his soul was moved, and he desired exceedingly her company: and he was watching for a time to deceive her, from the day that he had seen her.
Now when Judith came in and sat down, Holofernes his heart was ravished with her, and his mind was moved, and he desired greatly her company; for he waited a time to deceive her, from the day that he had seen her:

12:16 Затем Иудифь пришла и возлегла. Подвиглось сердце Олоферна к ней, и душа его взволновалась: он сильно желал сойтись с нею и искал случая обольстить ее с того самого дня, как увидел ее.
12:16
καὶ και and; even
εἰσελθοῦσα εισερχομαι enter; go in
ἀνέπεσεν αναπιπτω lie down
Ιουδιθ ιουδιθ and; even
ἐξέστη εξιστημι astonish; beside yourself
ἡ ο the
καρδία καρδια heart
Ολοφέρνου ολοφερνης in; on
αὐτήν αυτος he; him
καὶ και and; even
ἐσαλεύθη σαλευω sway; rock
ἡ ο the
ψυχὴ ψυχη soul
αὐτοῦ αυτος he; him
καὶ και and; even
ἦν ειμι be
κατεπίθυμος κατεπιθυμος vehemently; tremendously
τοῦ ο the
συγγενέσθαι συγγινομαι with; amid
αὐτῆς αυτος he; him
καὶ και and; even
ἐτήρει τηρεω keep
καιρὸν καιρος season; opportunity
τοῦ ο the
ἀπατῆσαι απαταω delude; deceive
αὐτὴν αυτος he; him
ἀφ᾿ απο from; away
ἧς ος who; what
ἡμέρας ημερα day
εἶδεν ειδω realize; have idea
αὐτήν αυτος he; him
12:16. cor autem Holofernis concussum est erat enim ardens in concupiscentia eius
And the heart of Holofernes was smitten, for he was burning with the desire of her.
16. And Judith came in and sat down, and Holofernes’ heart was ravished with her, and his soul was moved, and he desired exceedingly her company: and he was watching for a time to deceive her, from the day that he had seen her.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
16. «Душа его (Олоферна) взволновалась»: душа здесь — как седалище чувственности, сладострастия.
12:1712:17: Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Ա՛րբ դու եւ լե՛ր առ մեզ ուրախ։ Եւ ասէ Յուդիթ. Այո՛ տէր, զի մեծացան յիս կեանք իմ այսօր՝ քան զամենայն աւուրս ՚ի ծննդենէ իմմէ[5430]։ [5430] Ոմանք. Եւ լե՛ր ընդ մեզ ուրախ։
17 Հողոփեռնէսն ասաց. «Դու խմի՛ր եւ մեզ հետ ուրա՛խ եղիր»:18 Յուդիթն ասաց. «Այո՛, տէ՛ր, որովհետեւ այսօր իմ կեանքը մեծարուեց աւելի, քան իմ ծննդից սկսած բոլոր օրերին»:
Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Ա՛րբ դու եւ լե՛ր առ մեզ ուրախ: Եւ ասէ Յուդիթ. Այո՛ տէր, զի մեծացան յիս կեանք իմ այսօր` քան զամենայն աւուրս ՛ի ծննդենէ իմմէ[113]:

12:17: Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Ա՛րբ դու եւ լե՛ր առ մեզ ուրախ։ Եւ ասէ Յուդիթ. Այո՛ տէր, զի մեծացան յիս կեանք իմ այսօր՝ քան զամենայն աւուրս ՚ի ծննդենէ իմմէ[5430]։
[5430] Ոմանք. Եւ լե՛ր ընդ մեզ ուրախ։
17 Հողոփեռնէսն ասաց. «Դու խմի՛ր եւ մեզ հետ ուրա՛խ եղիր»:
18 Յուդիթն ասաց. «Այո՛, տէ՛ր, որովհետեւ այսօր իմ կեանքը մեծարուեց աւելի, քան իմ ծննդից սկսած բոլոր օրերին»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1712:17 И сказал ей Олоферн: пей же и веселись с нами.12:18 А Иудифь сказала: буду пить, господин, потому что сегодня жизнь моя возвеличилась во мне больше, нежели во все дни от рождения моего.
12:17 καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak πρὸς προς to; toward αὐτὴν αυτος he; him Ολοφέρνης ολοφερνης drink δὴ δη in fact καὶ και and; even γενήθητι γινομαι happen; become μεθ᾿ μετα with; amid ἡμῶν ημων our εἰς εις into; for εὐφροσύνην ευφροσυνη celebration
12:17. et dixit ad eam Holofernis bibe nunc et accumbe in iucunditate quoniam gratiam invenisti coram meAnd Holofernes said to her: Drink now, and sit down and be merry; for thou hast found favour before me.
17. And Holofernes said unto her, Drink now, and be merry with us.
Then said Holofernes unto her, Drink now, and be merry with us. KJV [18] So Judith said, I will drink now, my lord, because my life is magnified in me this day more than all the days since I was born:

12:17 И сказал ей Олоферн: пей же и веселись с нами.
12:18 А Иудифь сказала: буду пить, господин, потому что сегодня жизнь моя возвеличилась во мне больше, нежели во все дни от рождения моего.
12:17
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
πρὸς προς to; toward
αὐτὴν αυτος he; him
Ολοφέρνης ολοφερνης drink
δὴ δη in fact
καὶ και and; even
γενήθητι γινομαι happen; become
μεθ᾿ μετα with; amid
ἡμῶν ημων our
εἰς εις into; for
εὐφροσύνην ευφροσυνη celebration
12:17. et dixit ad eam Holofernis bibe nunc et accumbe in iucunditate quoniam gratiam invenisti coram me
And Holofernes said to her: Drink now, and sit down and be merry; for thou hast found favour before me.
17. And Holofernes said unto her, Drink now, and be merry with us.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
12:1812:18: Եւ ա՛ռ կերաւ եւ արբ առաջի նորա զոր պատրաստեաց նմա աղախինն իւր։
19 Եւ Յուդիթը նրա առջեւ վերցնում, ուտում, խմում էր, ինչ նրա համար պատրաստում էր իր աղախինը:
Եւ ա՛ռ կերաւ եւ արբ առաջի նորա զոր պատրաստեաց նմա աղախինն իւր:

12:18: Եւ ա՛ռ կերաւ եւ արբ առաջի նորա զոր պատրաստեաց նմա աղախինն իւր։
19 Եւ Յուդիթը նրա առջեւ վերցնում, ուտում, խմում էր, ինչ նրա համար պատրաստում էր իր աղախինը:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:1912:19 И она брала, ела и пила пред ним, что приготовила служанка ее.
12:18 καὶ και and; even εἶπεν επω say; speak Ιουδιθ ιουδιθ drink δή δη in fact κύριε κυριος lord; master ὅτι οτι since; that ἐμεγαλύνθη μεγαλυνω enlarge; magnify τὸ ο the ζῆν ζαω live; alive μου μου of me; mine ἐν εν in ἐμοὶ εμοι me σήμερον σημερον today; present παρὰ παρα from; by πάσας πας all; every τὰς ο the ἡμέρας ημερα day τῆς ο the γενέσεώς γενεσις nativity; manner of birth μου μου of me; mine
12:18. et dixit Iudith bibam domine quoniam magnificata est anima mea hodie prae omnibus diebus meisAnd Judith said: I will drink my lord, because my life is magnified this day above all my days.
18. And Judith said, I will drink now, my lord, because my life is magnified in me this day more than all the days since I was born.
Then she took and ate and drank before him what her maid had prepared:

12:19 И она брала, ела и пила пред ним, что приготовила служанка ее.
12:18
καὶ και and; even
εἶπεν επω say; speak
Ιουδιθ ιουδιθ drink
δή δη in fact
κύριε κυριος lord; master
ὅτι οτι since; that
ἐμεγαλύνθη μεγαλυνω enlarge; magnify
τὸ ο the
ζῆν ζαω live; alive
μου μου of me; mine
ἐν εν in
ἐμοὶ εμοι me
σήμερον σημερον today; present
παρὰ παρα from; by
πάσας πας all; every
τὰς ο the
ἡμέρας ημερα day
τῆς ο the
γενέσεώς γενεσις nativity; manner of birth
μου μου of me; mine
12:18. et dixit Iudith bibam domine quoniam magnificata est anima mea hodie prae omnibus diebus meis
And Judith said: I will drink my lord, because my life is magnified this day above all my days.
18. And Judith said, I will drink now, my lord, because my life is magnified in me this day more than all the days since I was born.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
18. «Сегодня жизнь моя возвеличилась во мне больше, нежели во все дни от рождения моего».

Удивительно тонкая двусмысленность, соединяющая в себе всю недвусмысленность — разную и диаметрально противоположную для говорящего и слушающего. Для Олоферна эти высокопарно льстивые слова были недвусмысленны, обещая ему успешное достижение его похотливых вожделений. Для Иудифи эти слова были недвусмысленны, выражая ее торжественную уверенность в близкой гибели Олоферна и избавлении от него иудеев ее рукою.
12:1912:19: Եւ ուրա՛խ եղեւ Հողոփեռնէս ՚ի վերայ նորա. եւ արբ նա գինի սաստիկ յոյժ. որչափ ո՛չ էր արբեալ նորա այնչափ յաւուրս իւրում, յօրէ ծննդենէ իւրմէ։
20 Հողոփեռնէսն ուրախացաւ դրանից ու այնքան շատ գինի խմեց, ինչքան նա չէր խմել իր ծննդեան օրից:
Եւ ուրա՛խ եղեւ Հողոփեռնէս ՛ի վերայ նորա. եւ արբ նա գինի սաստիկ յոյժ. որչափ ո՛չ էր արբեալ նորա այնչափ յաւուրս իւրում, յօրէ ծննդենէ իւրմէ:

12:19: Եւ ուրա՛խ եղեւ Հողոփեռնէս ՚ի վերայ նորա. եւ արբ նա գինի սաստիկ յոյժ. որչափ ո՛չ էր արբեալ նորա այնչափ յաւուրս իւրում, յօրէ ծննդենէ իւրմէ։
20 Հողոփեռնէսն ուրախացաւ դրանից ու այնքան շատ գինի խմեց, ինչքան նա չէր խմել իր ծննդեան օրից:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
12:2012:20 А Олоферн любовался на нее и пил вина весьма много, сколько не пил никогда, ни в один день от рождения.
12:19 καὶ και and; even λαβοῦσα λαμβανω take; get ἔφαγεν φαγω swallow; eat καὶ και and; even ἔπιεν πινω drink κατέναντι κατεναντι opposite; before αὐτοῦ αυτος he; him ἃ ος who; what ἡτοίμασεν ετοιμαζω prepare ἡ ο the δούλη δουλη subject; maid αὐτῆς αυτος he; him
12:19. et accepit et manducavit et bibit coram ipso ea quae paraverat illi ancilla eiusAnd she took and ate and drank before him what her maid had prepared for her.
19. And she took and ate and drank before him what her servant had prepared.
And Holofernes took great delight in her, and drank more wine than he had drunk at any time in one day since he was born:

12:20 А Олоферн любовался на нее и пил вина весьма много, сколько не пил никогда, ни в один день от рождения.
12:19
καὶ και and; even
λαβοῦσα λαμβανω take; get
ἔφαγεν φαγω swallow; eat
καὶ και and; even
ἔπιεν πινω drink
κατέναντι κατεναντι opposite; before
αὐτοῦ αυτος he; him
ἃ ος who; what
ἡτοίμασεν ετοιμαζω prepare
ἡ ο the
δούλη δουλη subject; maid
αὐτῆς αυτος he; him
12:19. et accepit et manducavit et bibit coram ipso ea quae paraverat illi ancilla eius
And she took and ate and drank before him what her maid had prepared for her.
19. And she took and ate and drank before him what her servant had prepared.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
19-20. «И она брала, ела и пила пред ним, что приготовила служанка ее». Таким образом, Иудифь и на пиру остается при прежней строгости в отношении к пище. Зато Олоферн забывает всякую осторожность и, польщенный мнимой победой сердца Иудифи, напивается так, как «никогда, ни в один день от рождения» .